رمزهای وراثتی:
در ساختار مولکول DNA چهار نوع نوکلئوتید به کار رفته است. (یعنی زبان مولکول DNA یک الفبای چهار حرفی است.)
اطلاعات ژنتیکی برای ساختن RNA و پروتئین مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروتئین‌ها از 20 نوع آمینواسید مختلف ساخته می‌شوند. هر پروتئین، توالی آمینواسیدی مخصوص به خود را دارد. رمزهای موجود در DNA باید به نحوی تعیین کننده‌ی نوع و ترتیب آمینواسیدهای موجود در پروتئین‌ها باشد.
رمزهای آمینواسیدها سه حرفی هستند.
یک آمینواسید ممکن است بیش از یک رمز داشته باشد.
RNA بین DNA و پروتئین ارتباط برقرار می‌کند. (در سلول‌های یوکاریوتی جایگاه DNA در هسته و جایگاه ریبوزوم در سیتوپلاسم است. بنابراین DNA نمی‌تواند مستقیما برای ساخت پروتئین مورد استفاده قرار بگیرد.)
نوعی از RNA که اطلاعات را از DNA به ریبوزوم‌ها منتقل می‌کند RNAی پیک (mRNA) نام دارد.
RNAی ناقل (tRNA) در فرایند پروتئین‌سازی آمینواسیدها را به ریبوزوم حمل می‌کند تا ریبوزوم آن‌ها را بر اساس اطلاعات موجود در mRNA در کنار یکدیگر ردیف کند.
RNAی ریبوزومی (rRNA) در ساختار ریبوزوم‌ها شرکت دارد.
هر سه نوع RNAدر پروتئین سازی نقش دارند.
رونویسی:
رونویسی اولین قدم برای پروتئین‌سازی است و به کمک آنزیم RNAپلیمراز انجام می‌شود.
در سلول‌های پروکاریوتی فقط یک نوع آنزیم RNAپلیمراز وجود دارد.
در یوکاریوت‌ها سه نوع RNAپلیمراز وجود دارد:
RNAپلیمراز نوع اول فقط رونویسی ژن‌های rRNA را انجام می‌دهد یعنی محصول آن RNAریبوزومی است.
RNAپلیمراز نوع دوم رونویسی پیش‌سازهای mRNA و برخی از RNAهای کوچک را انجام می‌دهد.
RNAپلیمراز نوع سوم رونویسی ژن‌های tRNA و بعضی دیگر از RNAهای کوچک را بر عهده دارد.
مراحل رونویسی:
مرحله‌ی اول: اتصال RNAپلیمراز به راه‌انداز ژن و شناسایی جایگاه آغاز رونویسی.
مرحله‌ی دوم: RNAپلیمراز دو رشته‌ی DNA را از هم باز می‌کند.
مرحله‌ی سوم: RNAپلیمراز همانند قطاری که بر روی ریل حرکت کند در طول نوکلئوتیدهای DNA حرکت می‌نماید و در مقابل هر دئوکسی ریبونوکلئوتید، ریبونوکلئوتید مناسب را قرار می‌دهد.
نکات:
mRNA در نتیجه‌ی رونویسی ژن‌های مسئول ساختن پلی‌‌پپتید به وجود می‌آید.
راه‌انداز بخشی از DNA با توالی ویژه‌ای است و جایگاه اتصال اولیه‌ی RNAپلیمراز می‌باشد. راه انداز در نزدیکی جایگاه آغاز رونویسی قرار دارد.
جایگاه آغاز رونویسی اولین نوکلئوتیدی است که رونویسی می شود.
یکی از دو رشته‌ی DNA برای رونویسی به عنوان الگو قرار می‌گیرد.
RNAپلیمراز در دومین مرحله‌ی رونویسی موجب شکستن پیوندهای هیدروژنی بین دو رشته‌ی DNA می‌شود.
ریبونوکلئوتید جدید به ریبونوکلئوتید قبلی در رشته‌ی RNA از طریق پیوند کووالان (فسفودی‌استر) متصل می‌شود.
نقش RNAپلیمراز در رونویسی:
شناسایی راه‌انداز
شکستن پیوند هیدروژنی بین دو زنجیره‌ی DNA
تشکیل پیوند فسفودی‌استر بین ریبونوکلئوتیدها در زنجیره‌ی RNAی در حال ساخت
رونویسی از جایگاه آغاز و جایگاه پایان رونویسی
مقایسه‌ی رونویسی و همانندسازی:
در همانندسازی محصول DNA و در رونویسی محصول RNA است.
در همانندسازی هر دو رشته‌ی DNA به عنوان الگو عمل می‌کنند ولی در رونویسی یکی از دو رشته‌ی DNA به عنوان الگو عمل می‌کند.
نکات:
در سلول‌های پروکاریوتی رونویسی در سیتوپلاسم رخ می‌دهد در صورتی که در سلول‌های یوکاریوتی این عمل در هسته و محل استقرار DNA انجام می‌شود.
در کلروپلاست و میتوکندری نیز از روی DNAی این اندامک‌ها رونویسی انجام می‌شود.
maman be in dars alagheye ziadi daram o mikham bishtar darbareye zist bedoonam amma matalebi ke injas kheiliii sathesh balas,nemishe yekam sathesho paintar biariiiiin??