قدمه:
آذربایجان، از مهد‌های فرهنگ غنی ایران در ادوار مختلف تاریخ بوده و سوابق مکتوب آن کافیست که این خطه را منبع الهام و تنویر دانش و فرهنگ ایران زمین معرفی کند. آذربایجان مهد بزرگمردانی چون: علامه جعفری، علامه طباطبائی، علامه امینی، شهید قاضی طباطبائی، شهید مدنی می‌باشد که مردم نام و یاد آنها را سینه به سینه برای آیندگان منتقل خواهند کرد. این سرزمین همچنین مهد دلیرمردانی چون شیخ محمد خیابانی، ستارخان و باقرخان است. بهتر است بگوییم، آذربایجان را می‌توان از مردان بزرگش شناخت و هم این مردان بزرگ و تاریخ‌ساز خود، دامان‌پرورده سرزمین غیرت، حماسه و شور آذربایجان هستند. شهریار، پروین، قطران، گنجوی از یک طرف و خواجه‌‌نصیرالدین طوسی، خواجه‌‌رشیدالدین فضل الله و خواجه‌‌غیاث‌الدین محمد از طرف دیگر هرکدام به نحوی نام آذربایجان را در دوره‌های مختلف برسر زبان‌ها انداخته و آن را مهد فرهنگ و تمدن ایرانی قرار داده‌اند.
هر حکومتی نیز در ایران در هر دوره‌ای، به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع انسانی موجود یا شهر تبریز را مرکز امور خود قرار می‌داد یا اینکه به آن نظر خاصی داشته است. حکومت ٨٠ ساله‌ی مغولان در آذربایجان حدیث دیگری است، در این گوشه از تاریخ، آذربایجان به موزه‌ای بزرگ تبدیل شد و رتبه‌های برتر علمی را در دنیا کسب کرد. دوره‌ای که در آن مراکز علمی بزرگی چون ربع رشیدی، شام غازان و رصدخانه‌ی مراغه درخشیدند و به شهرت و اعتبار جهانی دست یافتند. به رغم این، متأسفانه تبریز بعد از آن دوران طلائی، هرچند که مشاهیر بزرگی را به جامعه علمی تحویل داده است، اما دیگر آن فروغ گذشته خود را نیافت. دلیل آن هم شاید در نبود مراکز قدرتمند دانش و امکانات مناسب برای پژوهش و تحقیق دانست.
60 الی 70 سال پیش که دانشگاه تبریز تأسیس شد مرکزی علمی برای تحقق این امور وجود نداشت تا اینکه در خردادماه ١٣٢٦ بر اثر تحولات سیاسی منطقه، دانشگاهی بنام «آذربایجان یونورسیتیسی» تأسیس شد اما پس از چندی بر اثر تحولات بعدی فعالیت آن عملاً متوقف شد. از طرف شخصیت‌های مختلف اقدامات همه جانبه‌ای برای تأسیس دانشگاه شکل گرفت و بلافاصله در دی‌ماه همان سال
دکتر مصطفی حبیبی و دکتر خان‌بابا بیانی از دانشگاه تهران مأموریت یافتند برای تأسیس دوباره‌ی دانشگاه در تبریز، به این شهر عزیمت کنند. این هیأت پس از تأیید لزوم تأسیس دانشگاه و پیگیری استاندار وقت و مردم آذربایجان، شش میلیون ریال بودجه برای تأسیس دانشگاه تصویب شد. اما باز هم تغییرات هیأت دولت این اقدامات را مسکوت گذاشت تا اینکه با پافشاری دوباره سرانجام دکتر بیاتی به ریاست دانشکده‌های ادبیات و پزشکی کار آموزش خود را شروع کردند.
تا تیرماه ١٣٢٨ ساختمان‌های دانشگاه به شکل استیجاری در سطح شهر پراکنده شده بود ولی به علت نیاز به تمرکز دانشگاه و توسعه‌ی آن در تیرماه همان سال در زمینی به مساحت ٢٤٧ هزار متر مربع کلنگ بنای دانشگاه به دست دکتر زنگنه، وزیر فرهنگ وقت به زمین زده شد و بلافاصله ٥ میلیون اعتبار برای شروع آن از طرف دولت تصو یب شد وکار‌های ساختمانی آغاز شد.
اما به دلیل رسیدن فصل سرما، عملیات اجرائی نیمه‌کاره ماند تا اینکه در اردیبهشت ماه ١٣٢٩ با آغاز فصل کار عملیات اجرائی هماهنگ با ساختمان بیمارستان ١٥٠ تخت‌خوابی شروع به فعالیت نمود و ١٥ سال بعد دانشکده‌های پزشکی و کشاورزی و سپس سایر دانشکده‌ها به این محل نقل مکان کردند. این دانشگاه در وادی امر با دو دانشکده‌ی ادبیات و پزشکی شروع به کار نمود و با گذشت زمان دانشکده‌ها، آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، آموزشکده‌های آن یکی پس از دیگری تأسیس می‌شدند و تبریز آهسته آهسته به جایگاه واقعی خود نزدیک می‌شد. همچنین علاوه بر دانشگاه تبریز که بعد‌ها به دو دانشگاه یعنی تبریز و علوم پزشکی تبریز تقسیم شد. دانشگاه هنر اسلامی، تربیت معلم آذربایجان، صنعتی سهند، آزاد اسلامی و سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی نیز تأسیس شدند تا آذربایجان را به عنوان دومین شهر بزرگ دانشگاهی کشور پس از تهران و بزرگ‌ترین قطب علمی شمال‌غرب کشور مطرح سازند. این دانشگاه در حال حاضر با بیش از ١١ هزار نفر دانشجو و حدود ٥٠٠ نفر هیأت علمی ٢٠٠ آزمایشگاه تخصصی و عمومی که برخی در دنیا و برخی خاورمیانه منحصربه‌فرد هستند، موزه‌ی تاریخ و فرهنگ، حوزه‌ی جانورشناسی، حوزه‌ی زمین‌شناسی، مرکز پردازش تصاویر ماهواره‌ای و مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی بزرگ، پتانسیل بسیار بزرگی را در کشور فراهم نموده تا در راستای اهداف والای جمهوری اسلامی به کار گرفته شود.
دانشکده‌ی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
دانشکده‌ی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی در سال تحصیلی 27- 1326 با عنوان «دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی» تأسیس شد. این دانشکده ابتدا در دو رشته‌ی تحصیلی تاریخ و جغرافیا و زبان و ادبیات فارسی فعالیت آموزشی خویش را آغاز کرده و به‌تدریج با گذشت زمان رشته‌های تحصیلی دیگری در آن ایجاد گردید.
مدت تحصیل در این دانشکده تا سال ١٣٤٦ سه سال بود و از سال ١٣٤٧ با تجدید نظر در مقررات آموزشی، دوره‌ی تحصیل در این دانشکده به چهار سال افزایش یافت. در سال ١٣٤٧ دوره‌ی فوق لیسانس رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی و همچنین در سال ١٣٥٤ دوره‌ی دکترای رشته‌ی مذکور در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز تأسیس شد.
در اسفند ماه سال ١٣٦٧ دانشکده ادبیات و علوم انسانی به دو دانشکده‌ی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی و دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی تفکیک شد و اکنون دانشکده‌ی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی با پنج گروه آموزشی زیر به فعالیت‌های آموزشی خود ادامه می‌دهد:
١- گروه زبان و ادبیات فارسی
٢- گروه زبان و ادبیات انگلیسی
٣- گروه زبان و ادبیات فرانسه
٤- گروه فلسفه
٥- گروه فرهنگ و زبانهای باستانی (کارشناسی ارشد)
اعضای هیأت علمی
تعداد استادان و همکاران هیأت علمی این دانشکده به شرح جدول ذیل است:
دانشجویان
دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی جمعاً دارای ٩٢٨ نفر دانشجو است که در دوره‌های روزانه و شبانه به تحصیل اشتغال دارند و در جدول‌های مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصیلی مشخص گردیده‌اند.
|
١- دکتری زبان و ادبیات فارسی |
١٠ نفر |
|
٢- دکتری آموزش زبان انگلیسی |
٧ نفر |
|
٣- کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی |
٢٦ نفر |
|
٤- کارشناسی ارشدآموزش زبان انگلیسی |
٢٣ نفر |
|
٥- کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فرانسه |
٢٠ نفر |
|
٦- کارشناسی ارشد فلسفه |
١٠ نفر |
|
٧- کارشناسی ارشد فرهنگ وزبان‌های باستانی |
١٩ نفر |
|
٨- کارشناسی زبان و ادبیات فارسی |
١٥١ نفر |
|
٩- کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی |
٢٠٥ نفر |
|
10- کارشناسی زبان و ادبیات فرانسه |
١٥٣ نفر |
|
11- کارشناسی فلسفه |
١٦٥ نفر |
|
12- کارشناسی ناپیوسته فرهنگیان رشته زبان و ادبیات فارسی |
٤٠ نفر |
کارکنان
تعداد کارمندان این دانشکده اعم از آموزشی ٦ نفر، اداری ١٠ نفر و خدماتی ٨ نفر و جمعاً ٢٤ نفر می‌باشد.
آزمایشگاه
این دانشکده دارای دو آزمایشگاه زبان انگلیسی و زبان فرانسه است.
کتابخانه
کتابخانه‌ی این دانشکده به سال ١٣٢٦ تأسیس شد و تعداد کارکنان آن ٥ نفر است. تعداد کتاب‌های فارسی و عربی آن 20500 جلد و کتاب‌های لاتین آن 23500 جلد و تعداد کتاب‌های فارسی و لاتین تالار مطالعه وابسته به کتابخانه، بالغ بر 7000 جلد می‌گردد. جمع کل کتاب‌های آن حدود 51000 جلد است.
تعداد مجلات دایر آن به ١٤٥ عنوان می‌رسد که ٥١ عنوان آن لاتین و ٩٤ عنوان آن فارسی است.
دانشکده‌ی ریاضی
رشته‌ی ریاضی ابتدا در سال ١٣٤٨ با پذیرش ٤٧ نفر دانشجو تحت پوشش دانشکده‌ی علوم ایجاد شد، و از آن زمان به فعالیت آموزشی خود ادامه می‌داد تا اینکه به خاطر نیاز جامعه و لزوم گسترش آن در روز پنجشنبه مورخه‌ی 7/2/1374 هجری شمسی مقارن با بیست و هفتمین سمینار روسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور، گروه ریاضی تبدیل به دانشکده علوم ریاضی شد و رسماً فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و اکنون در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشجو می‌پذیرد.
گروههای آموزشی
دانشکده‌ی علوم ریاضی دارای چهار گروه آموزشی به شرح زیر است:
١- گروه آموزشی ریاضی محض
٢- گروه آموزشی ریاضی کاربردی
٣- گروه آموزشی آمار
٤- گروه آموزشی علوم کامپیوتر
کارکنان
تعداد کارکنان اداری دانشکده‌ی ریاضی ١٤ نفر است که از این تعداد دو نفر کارشناس گروه، دو نفر کارشناس ارشد و بقیه جزو کادر اداری می‌باشند.
دانشجویان
دانشکده‌ی علوم ریاضی دارای ٦٧٨ نفر دانشجو است که در دوره‌های روزانه مشغول به تحصیل هستند و در جدول‌های مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصیلی مشخص گردیده‌اند:
|
رشته مقطع |
ریاضی محض |
ریاضی کاربردی |
آمار |
علوم کامپیوتر |
||||
|
زن |
مرد |
زن |
مرد |
زن |
مرد |
زن |
مرد |
|
|
کارشناسی |
67 |
54 |
89 |
66 |
93 |
64 |
47 |
81 |
|
جمع |
121 |
155 |
157 |
128 |
||||
|
کارشناسی ارشد |
67 نفر |
- |
- |
|||||
|
دکتری |
45 نفر |
- |
2 نفر |
|||||
کتابخانه
کتابخانه‌ی دانشکده‌ی ریاضی شامل ٧٢٠٥ جلد کتاب به زبان انگلیسی و ٢٥٩٤ جلد کتاب به زبان فارسی و ٨٣ عنوان مجله‌ی لاتین و
٢٩ عنوان مجله‌ی فارسی است و مجهز به سیستم رایانه‌ای شامل سه دستگاه کامپیوتر و یک دستگاه پرینتر و یک دستگاه زیراکس می‌باشد و مراجعه‌کنندگان با استفاده از سیستم رایانه‌ای کتاب‌های فارسی و لاتین را بازیابی می‌کنند و دستگاه کپی برای کپی مجلات و کتاب‌های مرجع می‌باشد.
رایانه و سایت‌ها
دانشکده مجهز به ١٥١ دستگاه کامپیوتر و ٣٤ دستگاه پرینتر لیزری می‌باشد و نیز دارای سرورو ups برای شبکه‌ی اینترنت و شبکه‌ی کامپیوتر دانشکده می‌باشد. ضمناً سایت‌ها و اتاق کار اساتید و دانشجویان دکتری و آموزش و امور دانشجویی و کتابخانه و سایر امور اداری مجهز به شبکه اینترنت می‌باشد.
سایت‌ها:
* گروه محض و کاربردی
١- سایت کارشناسی
٢- سایت کارشناسی ارشد
* گروه آمار
١- سایت تخصصی آمار
* گروه کامپیوتر
١- سایت سخت افزار
٢- سایت تکنولوژی اطلاعات و دانش
٣- سایت تکنولوژی نرم‌افزار
٤- سایت سیستم‌های هوشمند
سالن کنفرانس و سمینار
دانشکده‌ی ریاضی دارای یک سالن کنفرانس برای سمینار و کنفرانس و دفاع پایان‌نامه و رساله‌ی دکتری بوده وسالن مجهز به ویدئو پروژکتور است.
دانشکده‌ی شیمی
رشته‌ی تحصیلی شیمی از سال ١٣٤٢ تأسیس گشته و فعالیت آموزشی خود را در دانشکده‌ی علوم و تا سال ١٣٦٩ به صورت گروه شیمی ادامه داد. تا اینکه در سال تحصیلی ٧١- ٧٠ دانشکده شیمی به صورت مجزا از دانشکده‌ی علوم و در ساختمان جدیدالاحداث تأسیس گردید. هم‌اکنون این دانشکده دارای گروههای شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، شیم ی کاربردی و شیمی معدنی می‌باشد.
در حال حاضر ٥١٨ نفر دانشجوی کارشناسی، ١٠٧ نفر کارشناسی ارشد و ٤٢ نفر دانشجوی دکترا در این دانشکده مشغول به تحصیل هستند و سالانه تقریباً ١٣٠ نفر دانشجو در مقطع کارشناسی و ٥٦ نفر دانشجو در مقطع ارشد و دکتری وارد این دانشکده می‌شوند. از سال ١٣٧٠ تا پایان سال ١٣٨٢ در مجموع ٣٥ مقاله توسط اساتید دانشکده‌ی شیمی در مجلات بین المللی (ISI) به چاپ رسیده است.
دانشکده‌ی شیمی بنابر فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی چشمگیر در فواصل سالهای ١٣٦٩ لغا یت 1379، توانمندی‌های خود را عرضه نموده و در پی آن در سال ١٣٧٩ به عنوان یکی از سه قطب علمی شیمی کشور با نام «قطب علمی مواد جدید و شیمی پاک» شناخته شد که این امر موجب شتاب بیشتر فعالیت‌های اعضای دانشکده در قالب قطب علمی گردید. تعداد اعضای هئیت علمی در حال حا ضر ٣٣ نفر می‌باشد (١٠ نفر با درجه‌ی استادی، ٧ نفر با درجه‌ی دانشیاری، ١٤ نفر با درجه‌ی استادیاری و ٢ نفر با درجه‌ی مربی).
گروههای آموزشی:
* گروه شیمی آلی
گروه شیمی آلی از سال ١٣٤٢ به عنوان زیر مجموعه‌ی گروه شیمی دانشکده‌ی علوم و بعد از تأسیس دانشکده‌ی شیمی در سال ١٣٦٩ فعالیت خود را به صورت گروه آغاز کرد.
- آزمایشگاه‌های تخصصی گروه شیمی آلی
الف- آموزشی:
ü آزمایشگاه شیمی آلی ١ و ٢
ü آزمایشگاه مبانی شیمی آلی
ü آزمایشگاه شیمی پلیمر
ü آزمایشگاه سنتز ترکیبات آلی
ü آزمایشگاه جداسازی و شناسایی مواد آلی
ü آزمایشگاه شیمی آلی فلزی
ب- پژوهشی:
ü آزمایشگاه پژوهشی فتوشیمی
ü آزمایشگاه هتروسیکل
ü آزمایشگاه اورگانوسیلیکون
ü آزمایشگاه پلیمر
ü آزمایشگاه اسپکتروسکوپی ملکولی
ü آزمایشگاه سنتز ترکیبات آلی
ü آزمایشگاه کربوهیدرات و پلیمر‌های طبیعی
- عناوین مهم‌ترین طرح‌های تحقیقاتی خاتمه یافته و در دست اجرای گروه شیمی آلی
١- تهیه و مطالعه کمپلکس‌های فلزی پلیمر‌های آمین دار
٢- تهیه پلی استیرن زیست تخریب‌ناپذیر
3- تهیه‌ی مونومر N- وینیل پیرولیدون
٤- سنتز و انجام واکنش با ممانعت فضایی زیاد و بررسی اثرات حفاظتی این ترکیبات جهت استفاده در سنتز مواد آلی و دارویی
٥- مهاجرت ١ و ٣ تری متیل سیلیل از کربن به اکسیژن در سیلانول
و واکنش مشتق یدید با الکتروفیل‌های مختلف
٦- تدوین دانش فنی پلیمریزاسیون اتیلن بر مبنای کاتالیست متالوسن (طرح بین دانشگاه تبریز و پتروشیمی تبریز)
٧- مطالعه و بررسی امکان تهیه، طراحی و ساخت غشا‌های مبادله کننده‌ی پروتونی به کار رفته در پیل‌های سوختی
- زمینه‌ی فعالیت‌های پژوهشی گروه شیمی آلی
شیمی پلیمر: سنتز مشتقات داروئی و آزادسازی کنترل شده دارو‌ها از پیش دارو‌های پلیمری، پلیمریزاسیون‌های رادیکالی و پلیمر‌های هادی، سنتز کربوهیدرات‌ها و سنتز دندریمر‌های عامل‌دار و گلیکوپلیمر، پلیمر‌های طبیعی و پلیمر‌های محلول در آب.
شیمی آلی فلری: سنتز ترکیبات و مشتقات ارگانوسیلیکون با گروههای حجیم و بررسی جنبه‌های مکانسیمی آنها و کاتالیست‌های متالوسن.
کاربرد‌های طیف سنجی: مطالعات پیکربندی‌ها با تکنیک‌های Mass، NMR,IR
سنتز ترکیبات آلی: سنتز ترکیبات درشت‌حلقه، سنتز و فتوشیمی ترکیبات هتروسیکل و ارائه روش‌های جدید سنتز آلی
* گروه شیمی تجزیه
این گروه در سال ١٣٦٩ همزمان با تأسیس دانشکده شیمی تأسیس شده است. گروه علاوه بر مشارکت در تدوین دروس تخصصی نظری و عملی رشته‌های شیمی محض و کاربردی در مقطع کاربردی از بدو تأسیس در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای شیمی تجزیه فعال بوده است. همچنین تاکنون بیش از ١٠٠ نفر کارشناسی ارشد شیمی تجزیه و ١٥ نفر دکترای شیمی تجزیه فارغ‌التحصیل نموده است.
الف- آزمایشگاه‌های تخصصی گروه شیمی تجزیه
١- آزمایشگاه شیمی عمومی ٢
٢- آزمایشگاه شیمی تجزیه‌ی ١
٣- آزمایشگاه شیمی تجزیه‌ی 2
٤- آزمایشگاه تجزیه دستگاهی اسپکتروسکوپی
٥- آزمایشگاه جداسازی
٦- آزمایشگاه نمونه‌‌های حقیقی
ب- پژوهشی
١- آزمایشگاه پژوهشی اسپکتروسکوپی
٢- آزمایشگاه پژوهشی الکتروشیمی تجزیه‌ای
٣- آزمایشگاه پژوهشی در حلال‌های ناآبی
٤- آزمایشگاه پژوهشی پیشرفته
٥- آزمایشگاه پژوهشی کروماتوگرافی
٦- آزمایشگاه پژوهشی شیمی محیط زیست
- عناوین طرح‌های تحقیقاتی خاتمه یافته و در دست اجرای گروه شیمی تجزیه
١- اندازه گیری مقدار آفت کش‌های باقی‌مانده در شیر
٢- اندازه گیری آمینواسید‌های قابل اکسید با استفاده از شبکه‌های عصبی (ANNS)
٣- تهیه یک حس‌گرآمپرومتری برای اندازه‌گیری انتخابی در برگه زردآلو و انگور
- زمینههای پژوهشی گروه شیمی تجزیه
١- ابداع روش‌های جدید جداسازی تخلیص و تغلیظ به منظور اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم ترکیبات آلی و معدنی
٢- ابداع و بهینه‌سازی روش‌های آنالیز آلاینده‌های محیط زیست
٣- الکترود‌های اصلاح شده با ترکیبات آلی و معدنی و کاربرد آنها
٤- ساخت فایبر‌های جدید برای میکرو استخراج با فاز جامد و کاربرد تجزیه‌ای آنها
٥- ابداع روش‌های جدید اندازه‌گیری آثار عناصر و مواد داروئی به روش‌های اسپکتروسکوپی اتمی و ملکولی
٦- توسعه‌ی روش‌های کمومتریکس در الکتروشیمی
گروه شیمی فیزیک
این گروه در سال ١٣٦٩ همزمان با تأسیس دانشکده‌ی شیمی تأسیس گردیده است.
- آزمایشگاه‌های تخصصی گروه شیمی فیزیک
الف- آموزشی:
١- آزمایشگاه شیمی فیزیک ١
2- آزمایشگاه شیمی فیزیک 2
٣- آزمایشگاه شیمی پلیمر
٤- آزمایشگاه شیمی سینتیک
٥- آزمایشگاه شیمی عمومی شیمی فیزیک
ب- پژوهشی
١- آزمایشگاه پژوهشی کالریمتری
٢- آزمایشگاه پژوهشی ترمودینامیک شیمیایی
٣- آزمایشگاه پژوهشی الکتروشیمی
٤- آزمایشگاه پژوهشی شیمی فیزیک پلیمر
٥- آزمایشگاه پژوهشی سینتیک شیمیایی
- عناوین طرح‌های تحقیقاتی خاتمه یافته و در دست اجرای گروه شیمی فیزیک
١- تعیین خواص ترمودینامیکی برخی محلول‌های نمک + متانول
٢- مطالعه‌ی رفتار وارونگی فاز در برخی سیستم‌های دو فازی حاوی PEG، نمک و آب
٣- اندازه‌گیری و مدلسازی دانسیته، سرعت صوت و تراکم‌پذیری برای پلی پروپیلن گلیکول در برخی الک‌ها
٤- بررسی سینتیک و مکانیزم کوپلیمزاسیون پیوندی منومر‌های وینیلی مثل اسیداکریلیک، اکریل آمید، اکریلو نیتریل و...
٥- تکنیک کاتالیز انتقال فاز در بررسی سینتیک واکنش کتون‌های غیر اشباع توسط هیدروژن پراکسید
* گروه شیمی معدنی
این گروه درسال ١٣٦٩ همزمان با تأسیس دانشکده شیمی تأسیس گردید.
- آزمایشگاه‌های تخصصی گروه شیمی معدنی
الف- آموزشی
١- آزمایشگاه شیمی عمومی
٢- آزمایشگاه شیمی معدنی ١ و ٢
ب- پژوهشی
١- آزمایشگاه پژوهشی حالت جامد
٢- آزمایشگاه پژوهشی شیمی کاتالیست‌ها، شیمی فیزیک معدنی
٣- آزمایشگاه پژوهشی کئوردیناسیون
٤- آزمایشگاه پژوهشی شیمی مایکروسیکل‌ها
٥- آزمایشگاه پژوهشی سنتز ترکیبات معدنی کالیکس آرنها، کاربرد کامپیوتر در شیمی
٦- آزمایشگاه بلورشناسی
- عناوین طرح‌های خاتمه یافته و در دست اجرای گروه شیمی معدنی:
استخراج مواد موثره‌ی یکی از گیاهان داروئی منطقه‌ی جنوب ایران به نام Diantus
- زمینههای پژوهشی گروه شیمی معدنی:
١- شیمی کئوردیناسیون شیف باز‌ها با عناصر واسطه (سنتز و بررسی آنها)
٢- واکنش‌های حالت جامد (سنتز و بررسی مواد ابر‌رسانا، شیشه و سرامیک)
٣- پلیمر‌های معدنی
٤- تهیه‌ی کاتالیست‌ها: سنتز زئولیت‌ها
٥- شیمی کالیکس‌آرن‌ها و کاربرد کامپیوتر در شیمی
* گروه شیمی کاربردی
این گروه در سال ١٣٦٩ همزمان با تأسیس دانشکده شیمی تأسیس گردید.
- آزمایشگاه‌های تخصصی گروه شیمی کاربردی
الف- آموزشی:
١- آزمایشگاه شیمی عمومی
٢- آزمایشگاه تصفیه‌ی آب و پساب‌های صنعتی (فرآیند‌های شیمیایی)
٣- آزمایشگاه تصفیه آب و پساب‌های صنعتی (فرآیند‌های فیزیکی)
٤- آزمایشگاه شیمی و تکنولوژی نفت
٥- آزمایشگاه شیمی صنعتی آلی
٦- آزمایشگاه شیمی صنعتی معدنی
ب- پژوهشی:
١- آزمایشگاه پژوهشی تکنولوژی پلیمر
٢- آزمایشگاه پژوهشی رنگ و روکش‌های پلیمری
٣- آزمایشگاه پژوهشی خوردگی و الکتروشیمی صنعتی
٤- آزمایشگاه پژوهشی شیمی صنعتی آلی و مواد نفتی
٥- آزمایشگاه پژوهشی تصفیه آب و پساب‌های صنعتی
٦- آزمایشگاه پژوهشی شیمی صنعتی معدنی
- عناوین طرح‌های تحقیقاتی خاتمه یافته و در دست اجرای گروه شیمی کاربردی
١- مطالعه‌ی جذب گاز اسیدی توسط محلول‌های چندجزئی قلیایی (اثر گلخان‌های و قرارداد کیوتو)
٢- مطالعه‌ی جامع توانمندی‌های منطقه شمال‌غرب در زمینه‌ی صنایع شیمیایی و پلیمری و تعیین اولویت‌های تحقیقاتی استان در زمینههای صنایع شیمیایی و پلیمری
٣- مطالعه‌ی حذف مقادیر کم مواد آلی موجود در منابع آب به روش فتوکاتالیزی
٤- طرح مطالعاتی و پژوهشی مکان‌یابی محل دفع پسماند‌های ویژه در استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل
٥- طرح مطالعه‌ی کمیت و کیفیت مواد آلاینده (فاضلاب‌ها، پسماند‌ها و هوا) خروجی از صنایع شهرستان تبریز و ارائه‌ی راه‌کارهای کنترل آنها (محدوده تبریز بزرگ)
٦- مطالعه و بررسی استفاده از فرآیند‌های انعقاد الکتریکی در تصفیه‌ی آب و پساب‌های صنعتی
- زمینههای پژوهشی گروه شیمی کاربردی
١- تصفیه‌ی آب و فاضلاب، فرآیند‌های اکسایش پیشرفته، استفاده از نانوتکنولوژی در تصفیه آب، انعقاد الکتریکی، جذب سطحی، تصفیه بیولوژیکی
٢- انتقال جرم، مدلسازی و شبیه‌سازی فرآیند‌های شیمیایی
٣- شیمی نفت، پلیمر‌ها و رزین‌های نفتی، سولفورزدائی، تهیه‌ی اولفین از کراکینگ حرارتی، مطالعه‌ی تشکیل کک در تولید اولفین
٤- استفاده از بلور‌های کوارتز به عنوان حس‌گر، کاربرد پلیمر‌های هادی جریان الکتریسیته و صنعت رزین‌های پوششی
٥- نانوکمپوزیت‌ها، سنسورها، غشاها
٦- تصفیه‌ی گاز (جذب توسط چندجزیی قلیایی)
دانشکده‌ی کشاور زی
دانشکده‌ی کشاورزی در دی ماه ١٣٣٤ با ٦١ نفر دانشجو فعالیت آموزشی خود را آغاز کرده است. دانشجویان این دانشکده تا سال تحصیلی 47-1346 با طی دوره‌ی آموزش ٤ ساله با عنوان فوق لیسانس فارغ‌التحصیل می‌شدند که از این سال به بعد با طی همین دوره‌ی ٤ ساله به آنان درجه‌ی مهندسی اعطاء می‌گردد و این روال تا حال ادامه دارد.
گروههای آموزشی
دانشکده‌ی کشاورزی دارای ده گروه آموزشی به شرح زیر است:
* گروه آموزشی آبیاری متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی آب در مقطع کارشناسی، مهندسی آبیاری و زهکشی در مقطع کارشناسی ارشد و گرایش‌های آبیاری و زهکشی، سازه‌های آبی و مهندسی منابع آب در مقطع دکتری.
* گروه آموزشی اقتصاد کشاورزی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی اقتصاد کشاورزی در مقطع کارشناسی و رشته‌ی مدیریت مزرعه در مقطع کارشناسی ارشد.
* گروه آموزشی باغبانی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی باغبانی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و گرایش‌های سبزی‌کاری و میوه‌کاری در مقطع دکتری.
* گروه آموزشی خاک‌شناسی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی خاک‌شناسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و گرایش‌های پیدایش، رده‌بندی و ارزیابی خاک، فیزیک و حفاظت خاک، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک در مقطع دکتری.
* گروه آموزشی زراعت و اصلاح نباتات متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی زراعت و اصلاح نباتات در مقطع کارشناسی، مهندسی زراعت و مهندسی اصلاح نباتات در مقطع کارشناسی ارشد و زراعت (گرایش‌های فیزیولوژی گیاهان زراعی و اکولوژی کشاورزی) و اصلاح نباتات (گرایش‌های ژنتیک بیومتری، ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک) در مقطع دکتری.
* گروه آموزشی علوم دامی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی علوم دامی در مقطع کارشناسی و گرایش‌های تغذیه دام، ژنتیک و اصلاح دام و فیزیولوژی دام در مقطع کارشناسی ارشد.
* گروه آموزشی علوم و صنایع غذایی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی علوم و صنایع غذایی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد.
* گروه آموزشی گیاه‌پزشکی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی گیاه‌پزشکی در مقطع کارشناسی و حشره‌شناسی کشاورزی و بیماری‌شناسی گیاهی در مقطع کارشناسی ارشد و رشته‌ی حشره‌شناسی کشاورزی در مقطع دکتری.
* گروه آموزشی ماشین‌های کشاورزی متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی مکانیک ماشین‌های کشاورزی در مقطع کارشناسی و مکانیزاسیون درمقطع کارشناسی ارشد و دکتری.
* گروه آموزشی مهندسی فضای سبز متولی رشته‌های تحصیلی مهندسی فضای سبز در مقطع کارشناسی.
دانشجویان
دانشکده‌ی کشاورزی دارای ١٣٨٠ نفر دانشجو در مقاطع سه‌گانه است که دردوره‌های روزانه و شبانه مشغول به تحصیل هستند که این میزان نسبت به سالهای تحصیلی مختلف می‌تواند متفاوت باشد.
کارکنان
کارمندان این دانشکده در قسمت‌های مختلف آموزشی- اداری، خدمات و فنی کشاورزی به قرار زیر است.
کارشناسان ٣٦ نفر- کاردان ٧ نفر- تکنسین ١ نفر- کمک تکنسین ٨ نفر- کارگر فنی کشاورزی ٣٤ نفر- کار اداری- کادر خد ماتی ٢٧ نفر- تعداد کل کارکنان ١١٢ نفر
آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و ایستگاه تحقیقاتی دانشکده‌ی کشاورزی به تفکیک گروههای آموزشی:
الف) آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها
- گروه آبیاری: دارای سه آزمایشگاه الف) هیدرولیک، ب) آبیاری و زهکشی، ج) مهندسی منابع آب
- گروه اقتصاد کشاورزی: دارای آزمایشگاه سمعی و بصری
- گروه باغبانی: دارای سه آزمایشگاه، الف) اورگانوژنز و فیزیولوژی گیاهان باغی، ب) کشت بافت گیاهی، ج) سیتوژنتیک گیاهان باغی و همچنین دارای باغات و مزارع سبزی، موکاری، گلخانه‌های ازدیادی و هیدروپونیک است.
- گروه خاک‌شناسی: دارای ٦ آزمایشگاه الف) شیمی و حاصلخیزی خاک، ب) پیدایش، رده‌بندی و ارزیابی خاک‌ها، ج) فیزیک و رابطه‌ی آب، خاک و گیاه د) بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک و) فیزیک خاک تکمیلی ﻫ) پیدایش و رده‌بندی تکمیلی
- گروه زراعت و اصلاح نباتات: دارای ٧ آزمایشگاه الف) اصلاح نباتات مولکولی، ب) اصلاح برای تنش‌های محیطی، ج) سیتوژنتیک، د) تکنولوژی بذر، و) فیزیولوژی گیاهان زراعی، ﻫ) مهندسی ژنتیک، ی) اکولوژی و گیاهان دارویی
- گروه علوم دامی: دارای ٥ آزمایشگاه، الف) تغذیه دام، ب) آنالیز مواد خوراکی، ج) فیزیولو ژی دام، د) پشم و پوست، و) فیزیولوژی و متابولیسم دام
- گروه علوم و صنایع غذایی: دارای ٦ آزمایشگاه الف) تجزیه مواد غذایی، ب) تکنولوژی مواد غذایی، ج) میکروبیولوژی صنعتی، د) کارگاه لبنیات، و) کارگاه غلات، ﻫ) کارگاه کنسروسازی
- گروه گیاه‌پزشکی: دارای آزمایشگاه‌های قارچ‌شناسی، بیماری‌شناسی گیاهی، سم‌شناسی، کنه‌شناسی، نماتدشناسی، آفات گیاهی، حشره‌شناسی، اکولوژی حشرات، ویروس شناسی و مهندسی ژنتیک، پروکاریوت‌های بیماری‌زای گیاهی و همچنین گلخانه‌ی تحقیقاتی، کلکسیون حشرات و اتاق پرورش حشره می‌باشد.
- گروه مهندسی فضای سبز: دارای یک آزمایشگاه گیاه‌شناسی و همچنین هرباریوم گیاهی می‌باشد.
- گروه ماشین‌های کشاورزی: دارای آزمایشگاه‌های الکتریسیته و مغناطیس، فیزیک ١ و مقاومت مصالح و کارگاه‌های تکنولوژی موتور، مکانیک تراکتور، دروس عملی ماشین‌های کاشت، داشت و برداشت است.
ب) ایستگاه تحقیقاتی خلعت‌پوشان- کرکج
این ایستگاه در پنج کیلومتری شرق تبریز به مساحت تقریبی ٢٥ هکتار واقع شده است که شامل قسمت‌های ذیل می‌باشد. لازم به ذکر است که ساختمان جدید دانشکده‌ی کشاورزی نیز در این اراضی واقع شده است.
١) خلعت‌پوشان:
باغ خلعت‌پوشان اسم خود را از برج مشهور خلعت‌پوشان که از بنا‌های دوران زندیه و از آثار باستانی به ثبت رسیده محسوب شده است، گرفته است. نصف اراضی این باغ در کف دره‌ای که آب مورد نیاز آن از قنات تأمین می‌شود، واقع گشته و برای انواع فعالیت‌های آموزشی و تحقیقاتی آماده شده است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
* کلکسیون موکاری با بیش از ٢٥٠ گونه تاک با سیستم پرورش سنتی و روسیمی
* باغات درختان مثمره به‌ویژه دانه‌دارها، مزرعه‌ی سبزیجات، خزانه درختان غیرمثمر
* دو باب گلخانه (قدیمی)
* واحدهای پرورش گاو شیری، گوسفند و بز با نژاد‌های مختلف
* واحد پرورش و تحقیقات طیور و واحد پرورش زنبور عسل
* کارگاه ماشین‌های کشاورزی
۲) کرکج
در سال ١٣٥٠ به وسعت ٢٢٠ هکتار که به طور عمده شامل اراضی کم‌بازده مرتعی است خریداری شده است که علاوه بر جنگل‌کاری، در قسمت‌های مسطح یعنی در حدود سی هکتار آن عملیات باغی و زراعی صورت گرفته است و عملیات کشاورزی و پروژه‌های تحقیقاتی استادان و دانشجویان در این اراضی اجرا می‌شود. واحدهای مستقر عبارتند از:
* ساختمان جدید دانشکده‌ی کشاورزی
* چهار حلقه چاه عمیق
* دو باب استخر به مجموع ٥٠٠٠ متر مکعب
* یک باب دستگاه آبیاری بارانی (سنتر پیوت)
کتابخانه
کتابخانه‌ی دانشکده با سیستم بهره‌برداری نیمه‌باز با ٢٨٥٠ عنوان کتاب فارسی، ٦٥٩٠ عنوان کتاب غیرفارسی، ٢٠٦ عنوان نشریات علمی فارسی و ٤٥٩ عنوان نشریات علمی غیرفارسی با سه سالن مطالعه در مساحتی حدود ٤٥٠ مترمربع دایر است.
مجله علمی‌پژوهشی دانشکده (دانش کشاورزی)
در سال ١٣٦٨ دانشکده امتیاز انتشار یک نشریه‌ی علمی- پژوهشی به نام دانش کشاورزی را اخذ نمود که سالانه به طور مرتب در چهار شماره متوالی مقالات اساتید و محققین مختلف کشاورزی را زیر نظر هیئت تحریریه طبق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمع‌آوری و انتشار می‌نماید. این مجله یکی از معتبرترین مجلات علمی بخش کشاورزی است که تا حال در ١٤ جلد با ٦٤ شماره و جمعاً ١٤٠ مقاله به چاپ رسیده است.
سالن اجتماعات شهید سلمانی
دانشکده‌ی کشاورزی دارای یک سالن اجتماعات به ظرفیت ٤٠٠ نفر بوده و مجهز به وسایل صوتی و تصویری و کلیه امکانات کمک‌آموزشی است که محل برگزاری اجتماعات دانشگاه، دانشکده و سمینارهای علمی وتخصصی و برپایی جلسات دفاعیه دوره‌ی تحصیلات تکمیلی است.
دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی قبل از انفکاک از دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی در قالب یک دانشکده با عنوان «ادبیات و علوم انسانی» در سال تحصیلی 27- 1326 در دو رشته‌ی تحصیلی (تاریخ و جغرافیا) و (زبان و ادبیات فارسی) با ٨٤ دانشجو فعالیت‌های آموزشی خود را آغاز کرد. سپس رشته‌های زبان انگلیسی، زبان فرانسه، علوم تربیتی، تاریخ، جغرافیا، ر وان‌شناسی و بالاخره علوم اجتماعی به رشته‌های دانشکده ادبیات و علوم انسانی اضافه گردید. در سال ١٣٦٧ دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی به دو دانشکده‌ی مستقل به نام‌های «دانشکده‌ی علوم انسانی واجتماعی» و «دانشکده‌ی ادبیات و زبانهای خارجی» تفکیک و دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی از تاریخ 1/12/1367 رسماً فعالیت خود را آغاز کرد.
دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی به ترتیب بر اساس تعداد دانشجو هم‌اکنون در رشته‌های اقتصاد و علوم اجتماعی در دو مقطع (کارشناسی و کارشناسی ارشد)، در رشته‌های جغرافیای طبیعی و جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری در سه مقطع (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا)، در رشته‌ی تاریخ در سه مقطع (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری)، در رشته‌ی حقوق در مقطع کارشناسی و در نهایت در رشته‌ی معماری در مقطع کاردانی به فعالیت آموزشی خود ادامه می‌دهد. ضمناً دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی دارای دو مؤسسه و یک گروه پژوهشی است که عبارتند ا ز: گروه پژوهشی جغرافیا، مؤسسه تحقیقات اجتماعی و مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران، که فعالیت مجدد مؤسسه تاریخ فرهنگ ایران به زودی آغاز خواهد شد.
* گروه جغرافیای طبیعی
تاریخچه: تبریز تنها شهری از ایران است که بعد از تهران بلافاصله به فراگرفتن علوم و فنون جدید پرداخته است. در سالهای بعد از جنگ جهانی، اهالی تبریز به کرار از دولت مرکزی خواستار ایجاد دانشگاهی در این شهر شدند تا این که در زمان وزارت دکتر عیسی صدیقن با پاسخ مساعد به تلگراف‌های متعدد تبریزی‌ها در مهر ماه ١٣٢٥ به دو نفر از استادان مبارز دانشگاه تهران یعنی دکتر خان‌بابا بیانی و شادروان دکتر‌‌‌‌حبیبی مأموریت داده شد که نسبت به ایجاد دانشکده‌های ادبیات و پزشکی در تبریز اقدام کنند و دکتر خان‌بابا بیانی، رشته توامان تاریخ و جغرافیا را در سال ١٣٢٧ در دانشکده‌ی ادبیات تبریز دایر نمود. در سال اول تدریس دکتر بیانی، دکتر جرججانی و دکتر مفخم پایان تدریس دروس را عهده‌دار شدند، سپس دکتر جهانگیر بامداد صوفی در سال ١٣٣٤ و دکتر کاظم ودیعی در سال ١٣٣٥ به استخدام دانشگاه تبریز در آمدند و مشترکاً، چندین سال بخش جغرافیای دانشگاه تبریز را اداره کردند.
در سال ١٣٤٣ دکتر یداله فرید اولین لیسانسیه‌ی جغرافیا از دانشگاه تبریز که مراحل تکمیلی را در پاریس گذرانده و به اخذ درجه‌ی دکترا نائل آمده بود به خدمت دانشگاه تبریز در آمد و بعد از ایشان دکتر محمود محمودپور (در سال 1334)، دکتر حسین آسایش (١٣٤٦) دکتر حبیب‌الله زاهدی (در سال ١٣٤٤) دکتر مقود خیام (1349) دکتر عبدالحمید رجائی (١٣٥١) دکتر حسن قائمی منتظری (1353) و دکتر فیروز جمالی (١٣٥٤) به خدمت دانشگاه تبریز درآمدند. در سال ١٣٦٣ یعنی یک سال بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها، گرایش جغرافیای طبیعی موفق به ایجاد دوره‌ی کارشناسی ارشد در شاخه‌ی ژئومورفولوژی با ظرفیت ٢ نفر گردید. در سال ١٣٦٨ گرایش‌های جغرافیای طبیعی و برنامه‌ریزی شهری از هم جدا و به صورت دو گروه مستقل یعنی گروه جغرافیای طبیعی به مدیریت آقای دکتر رجائی اصل و گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری به مدیریت آقای دکتر حسین زاده دلیر درآمد. بعد از تشکیل گروه جدید جغرافیای طبیعی اولین دوره‌ی دکترا در سال ١٣٦٩ در گرایش ژئومورفولوژی ایجاد گردید که بعد‌ها همانند دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد گرایش اقلیم‌شناسی نیز بدان اضافه گردید.
در سال ١٣٨٠ با توجه به روند تکاملی و تخصصی گردیدن شاخه‌های علمی، گروه جغرافیای طبیعی با همت یکی از اعضای خود به نام آقای دکتر علی اکبر رسولی موفق گردید از وزارت علوم و تحقیقات و فنآوری مجوز تأسیس گروه GIS و سنجش از دور را در مقطع کارشناسی ارشد اخذ نماید و در سال 1381 نیز اقدام به پذیرش دانشجو در این رشته (با ظرفیت ٥ نفر) بنماید.
اهداف:
رشته‌ی جغرافیای طبیعی از بدو تأسیس با هدف آشنایی دانشجویان با عوامل تاثیرگذار در روند تکاملی ساختار و حفاظت از مواهب طبیعی و ارتقاء سطح فرهنگی و علمی دانشجویانی که کارگزاران و مسئولان اجرائی آتی کشور می‌باشند تشکیل گردید. در همین راستا و برای جذب بیشتر فارغ‌التحصیلان رشته‌ی جغرافیا، عنوان مقطع کارشناسی جغرافیای طبیعی در مقطع کارشناسی ارشد به اقلیم و برنامه‌ریزی محیط تغییر یافت و در ادامه فعالیت‌های گروههای جغرافیایی ایران در یک هزار و پانصد و هفتاد و پنجمین جلسه مورخ 17/8/78 شورای امور اداری و استخدامی کشور در مورد پیشنهاد انجمن جغرافیای ایران راجع به افزودن رشته‌ی تحصیلی جغرافیای طبیعی به شرایط احراز رشته‌های شغلی (فنی و مهندسی)، مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر رشته‌ی جغرافیای طبیعی را به شرایط احراز رشته‌های شغلی کارشناسی (فنی و مهندسی)، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی اضافه نمود تا بدین وسیله انگیزه‌ی دانشجویان در تحصیل رشته‌ی جغرافیای طبیعی افزایش یابد.
* گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری
١- دوره‌ی کارشناسی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی (انقلاب فرهنگی) در دانشگاه تبریز با اهداف مشروحه‌ی زیر با تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی اقدام به پذیرش دانشجو نموده است.
اهداف:
الف) تربیت کادر متخصص و متعهد برای انجام امور شهری سازی و تهیه طرح‌های جامع شهری،
ب) ایجاد فضای مناسب تحقیق و پژوهش در امر توسعه شهری، بهسازی- نوسازی و ساماندهی شهرهای موجود و ایجاد شهرهای جدید.
ج) تغذیه سازمان‌‌ها و نهاد‌های مربوطه از نظر کارشناسی برای نظارت و اجرای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی شهری و منطقه‌ای.
٢- دوره‌ی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری باز برای اولین بار در دانشگاه تبریز در تاریخ 24/9/1372 با تصویب شورای گسترش آموزش عالی با اهداف زیر ایجاد گردید:
اهداف:
علم جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری بستر مطالعاتی طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی را فراهم کرده و مبنای ارزیابی‌های محیطی است. با توجه به ماهیت تخصص برنامه‌ریزی شهری که بررسی تاریخی و وضعیت کنونی و آینده‌ی توسعه شهرها را در بر می‌گیرد ترتیب متخصصینی که بتوانند حرفه شهرسازی را با بینش‌های محیطی، اقتصادی و فرهنگی در هم آمیزند تضمین نموده و نیاز فزاینده این تخصص را برآورده می‌سازد.
کارشناسی ارشد این رشته، امکان تأمین نیروی متخصص را برای بهره‌گیری در ساماندهی فضای شهری مراکز موجود و ایجاد شهرهای جدید فراهم کرده و شرایط پژوهش و مطالعاتی در سطح بالا را در مورد مسائل شهری مهیا خواهد ساخت. با توجه به گسترش شدید شهرنشینی، رشد شهرهای موجود، برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای جدید، بیش از هر زمان دیگر نیاز به فارغ‌التحصیلان این رشته در محدوده عملکرد وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، کشور، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، دانشگاه‌ها و علی‌الخصوص مهندسین مشاور شهرساز ... و احساس می‌شود.
3- دوره‌ی آموزشی دکتری- برنامه‌ریزی شهری با تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی در تاریخ 30/1/1377 ایجاد و دانشگاه تبریز نیز از مهر ماه سال ١٣٧٨ با اهداف زیر اقدام به پذیرش دانشجو نمود:
اهداف:
دوره‌ی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری با توجه به لزوم آموزش و پژوهش در توسعه پایدار شهری تأسیس شده است. دو قطبی شدن شهرهای ایران، برنامه‌ریزی شهرهای جدید، تبدیل روستاهای بزرگ به شهرها، ایجاد شهرک‌های صنعتی و مسکونی از ویژگی‌های دوران گذار در کشور ایران است.
روستاگریزی و آلونک‌نشینی در شهرها، عدم تعادل در نظام شهری، تفاوت شدید بین شهر و روستا، ظهور مسائل زیست محیطی، لزوم تأکید بر مسائل جغرافیای شهری و ناحیه‌ای در چارچوب طرح‌های جامع شهری و برنامه‌ریزی شهری ناحیه‌ای را روشن می‌سازد.
تعداد دانشجویان دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری
|
ردیف |
مقطع تحصیلی |
دختر |
پسر |
جمع |
|
1 |
دکتری |
5 |
11 |
16 |
|
2 |
کارشاسی ارشد |
2 |
17 |
19 |
|
3 |
کارشناسی |
63 |
256 |
319 |
|
4 |
جمع |
70 |
284 |
354 |
- گروه آموزشی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری علاوه بر ارائه خدمات آموزشی در سطح گروه، در دانشگاه نیز برای گروههای آموزشی دیگر از جمله- گروه عمران دانشکده‌ی فنی دروس تخصصی شهرسازی ارائه می‌نماید.
- این گروه در فعالیت‌های توسعه و عمران و مدیریت شهری در خارج از دانشگاه مشارکت فعال دارد. در حال حاضر رئیس شورای اسلامی شهر تبریز از اعضاء هیئت علمی این گروه بوده و ضمناً شهردار تبریز فارغ‌التحصیل این گروه است و تعداد قابل توجهی از شهرداران مناطق و مسئولین سازمان‌های شهرداری در تبریز و اقصی نقاط ایران از فارغ‌التحصیلان این گروه می‌باشند.
- عناوین مهم‌ترین طرح‌های تحقیقاتی تهیه شده توسط اعضای هیئت علمی گروه
- پارک طبیعت تبریز ٩٠٠٠ هکتار در حال اجرا
- ساماندهی شرق تبریز
- طرح شهرک توریستی در شرق دریاچه‌ی ارومیه
- طرح حاشیه‌نشینان تبریز
- ساماندهی درب گجیل
- بررسی وضعیت مسکن در استان آذربایجان شرقی- تبریز و مراغه
- طرح آمایش استان آذربایجان شرقی
- منطقه‌بندی شهرداری تبریز
- مطالعه‌ی شبکه شهری در منطقه‌ی شمال غرب کشور
- بررسی تأثیرات زیست محیطی توسعه در شهرستان تبریز و شبستر
زمینه‌ی فعالیت‌های پژوهشی گروه مربوطه:
شهرسازی- مدیریت شهری- طراحی شهری- زیباسازی- محیط زیست شهری- مسکن و زمین شهری- آمایش سرزمین- برنامه‌ریزی روستائی
* معرفی گروه تاریخ
گروه تاریخ در سال ١٣٢٦ تأسیس و تفکیک این گروه از گروه جغرافیا در سال ١٣٣٧ صورت گرفته است و دوره‌ی کارشناسی ارشد این گروه در سال ١٣٧٠ و دوره‌ی دکتری در سال ١٣٧٥ ایجاد شده است. تعداد دانشجویان این گروه به شرح زیر می‌باشد.
تعداد دانشجویان: ٩ نفر دکتری، ٢٤ نفر کارشناسی ارشد، ١٣٢ نفر کارشناسی
تعداد استادان: ٧ نفر تمام وقت، ٢ نفر بورسیه و شاغل به تحصیل
تعداد کارکنان: ١ نفر (کارشناس و کتابدار)
اهداف رشته‌ی تاریخ
رشته‌ی تاریخ از رشته‌های علوم انسانی واجتماعی است که و با توجه به تنوع و گستردگی و پیچیدگی مباحث و موضوعاتی این رشته در سطوح مختلف و دوره‌های گوناگون تحصیلی مورد آموزش وپژوهش قرار می‌گیرند، این رشته پیوند ویژه‌ای با دیگر رشته‌های انسانی و اجتماعی دارد و از همه آنها کمک می‌گیرد به این دلیل هدف اصلی و محور رشته تاریخ شناخت انسان در همه ابعاد و وجوه می‌باشد. در رشته‌ی تاریخ انسان هم به عنوان فرد و هم به عنوان جامعه و هم به عنوان نوع موضوع شناخت است منتهی در همه ابعاد گذشته تاریخی انسان مورد پژوهش قرار می‌گیرد. بنابراین در دانش تاریخ محقق با قوانین تکامل تاریخی انسان در همه ابعاد و وجوه (فردی، اجتماعی و نوعی) آشنایی به هم می‌رساند.
* معرفی گروه حقوق
با توجه به نیاز به وجود یک مرکز آموزش حقوقی در منطقه شمال غرب کشور به منظور تربیت قاضی، وکیل، سردفتر و دیگر مشاغل مرتبط با حقوق با تمهیداتی نه چندان کم در سال ١٣٧٠ گروه حقوق تاسیس گردید. البته اساس‌نامه‌ی دانشگاه تبریز که حدود نیم قرن پیش تدوین و تصویب گردیده، تأسیس دانشکده‌ی حقوق را مورد پیش بینی قرار داده بود که تاریخ مذکور شرایط قانونی برای ایجاد آن وجود نداشته است. بدنه‌ی اولیه گروه حقوق از طریق اعضای هیات علمی جدیدالاستخدام دانشگاه تبریز و تعدادی از استادان مدعو تشکیل گردید و بعد‌ها نیز نسبت به عضو گیری‌های جدید و ترمیم کمی اعضای هیات علمی اقدام گردیده است.
تعداد دانشجویان گروه حقوق در حال حاضر به یکصد و پنجاه نفر می‌رسد و تعداد اعضای هیات علمی گروه نیز فعلاً به دوازده نفر بالغ می‌گردد. از این تعداد هفت نفر دارای مدرک دکتری و پنج نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد هستند که از این تعد اد نیز سه نفر از آنها دانشجوی دوره دکتری حقوق می‌باشند. فارغ‌التحصیلان این گروه تا حال در مشاغل قضاوت، وکالت و سردفتری و کارشناس حقوقی ادارات و سازمان‌های دولتی مختلفی در کشور جذب گردیده‌اند و تعدادی از آنها نیز در مراکز آموزشی مختلف داخل و خارج کشور به ادامه تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری مشغول شده‌اند.
دوره‌ی کارشناسی ارشد حقوق عمومی از مهر ماه سال ١٣٨٤ فعال شده است و برای کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و علوم سیاسی مجوز لازم اخذ شده و از مهر ماه سال ١٣٨٥ دانشجو پذیرفته خواهد شد. مقدمات لازم برای اخذ م جوز برای دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و حقوق بین‌الملل عمومی فراهم می‌شود. نیاز کتابخانه دانشجویان این گروه از طریق کتابخانه‌ی دانشکده و همچنین کتابخانه مرکزی دانشگاه برآورد می‌شود و فضای آموزشی برای دانشجویان در حال حاضر متناسب و از طریق دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی که به آن وابسته است تخصیص و تنظیم می‌گردد. در مدت محدود فعالیت گروه انسجام و نظم علمی قابل قبولی تحقق یافته و در اثر پشتکار اعضای هیات علمی گروه نه تنها در کسب درجه‌ای شایسته در میان سایر گروه‌ها موفق بوده بلکه درصد قبولی فارغ‌التحصیلان این گروه در آزمون کارشناسی ارشد و وکالت و قضاوت و سردفتری نیز چشمگیر و در نتیجه قابل توجه می‌باشد.
* معرفی گروه اقتصاد
گروه اقتصاد در مهرماه سال ١٣٦٩ رسما با پذیرش ٢٥ دانشجو در رشته‌ی اقتصاد (نظری) با دو نفر هیئت علمی فعالیت خود را آغاز نمو د. از آنجایی که تبریز مرکز اقتصادی و بازرگانی منطقه شمال‌غرب کشور محسوب می‌شود. ضمناً با پیشگامی وزارت بازرگانی، فعالیت ساختمانی دانشکده‌ی اقتصاد و بازرگانی شروع شده و تکمیل آن می‌تواند در تحقق اهداف گروه اقتصاد بسیار کارساز باشد. در طی سالهای بعد گروه اقتصاد با پذیرش دانشجویان بیشتر و گسترش رشته‌ی اقتصاد به گرایش اقتصاد بازرگانی فعالیت علمی و پژوهشی خود را بسط داد. این گسترش گروه توام با استخدام هیئت علمی جدید بود به طوری که در سال ١٣٨٢ تعداد اعضای هیات علمی به ١٧ نفر رسید. در سال ١٣٧٧ گروه اقتصاد تحصیلات تکمیلی را با کارشناسی ارشد اقتصاد (گرایش توسعه‌ی اقتصادی و برنامه‌ریزی) آغاز نمود. بعد از پذیرش دانشجو در چندین دوره در این گرایش، در سال ١٣٨٢ رسماً در دوره‌ی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشجو پذیرفت ضمناً مجوز تاسیس رشته‌ی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی کسب شده و قرار است در مهر ماه ١٣٨٥ ر سماً دانشجو در این رشته پذیرفته شود. این گروه در نظر دارد با تاسیس رشته‌های مدیریت بازرگانی، حسابداری، بیمه و... در تر بیت نیروی انسانی متخصص نقش مؤثی ایفا نماید.
* معرفی گروه معماری
١- مقدمه
دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز به دنبال تلاش‌های مستمر در سال ١٣٧٦ مجوز راه‌اندازی مقطع کاردانی رشته معماری را از وزارت علوم و آموزش عالی اخذ و از آن تاریخ به بعد هر ساله اقدام به پذیرش حدود ٣٠ الی ٣٥ دانشجو در دوره‌ی کاردانی نموده است. این گروه در سال نخست از نظر سازمانی جزو گروه آموزشی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری محسوب می‌شد و لیکن در سال ١٣٧٧ با تعیین مدیر گروه به صورت یک گروه مستقل تحت عنوان «رشته‌ی معماری» درآمد. با توجه به جدیت دانشجویان و کادر هیئت علمی علاقه‌مند، فارغ‌التحصیلان این رشته در زمینههای مختلف علمی و حرفه‌ای موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند. از این جمله می‌توان به میانگین سالانه‌ی قبولی بالای 60% فارغ‌التحصیلان در دوره‌های کارشناسی معماری و بالاتر اشاره نمود. هم‌اکنون از فارغ‌التحصیل دوره‌های اول این گروه چند نفر در دوره‌ی کارشناسی ارشد معماری پذیرفته شده و برخی نیز به عنوان هیئت علمی مشغول به فعالیت شده‌اند. تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان این گروه که توفیق ادامه تحصیل نداشته‌اند در موقعیت‌های شغلی متناسب با رشته‌ی تحصیلی خویش به فعالیت حرفه‌ای خویش ادامه داده و منشأ خدمات ارزنده‌ای در حرفه خویش گشته‌اند.
٢- اهداف دوره:
دوره‌ی آموزشی کاردانی معماری در چارچوب برنامه‌ریزی گروه هنر و با اهداف تامین نیروی انسانی و رفع خلاء موجود بین نیرو‌های متخصص کارشناس و مهندسین ساختمان و معماری و تحقق اصول مهندسی و معماری در جامعه تدوین گشته است. فارغ‌التحصیلان این دوره به عنوان دستیار مهندسین ساختمان و مهندسین معماری در دفتر کار مهندسین مشاور و مجریان ساختمانی در کارگاه‌های اجرای ساختمان مشغول فعالیت می‌شوند. با توجه به ساختار نظام مهندسی ساختمان و مسکن نیاز به این قشر از متخصصین ساختمان بیش از حد احساس می‌گردد و به منظور رسیدن به یک سیستم کار آمد نظام مهندسی و نیل به اهداف متعالی نظام مهندسی معماری و اجرای درست قوانین و اصول مورد نظر در این زمینه، ضرورت وجود چنین نیرو هایی انکار ناپذیر می‌باشد.
مشخصات دوره کاردانی معماری
طول دوره‌ی کاردانی معماری حداقل 2 سال (4 نیم‌سال تحصیلی) و حداکثر 3 سال (6 نیم‌سال تحصیلی) است. نوع و تعداد واحدهای درسی به شرح زیر است:
١- دروس عمومی ١٢ واحد
٢- دروس پایه ١٤ واحد
٣- دروس اصلی ٣٢ واحد
٤- دروس تخصصی ١٣ واحد
٥- کارآموزی کارگاهی ٣ واحد
جمع کل واحد‌ها دوره ٧٤ واحد می‌باشد.
* گروه علوم اجتماعی
در سال ١٣٦٧ دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی از دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی تفکیک و از تاریخ 1/12/1367 فعالیت‌های آموزشی خود را رسماً آغاز نموده است.
چنان‌چه بخواهیم وضعیت گروه علوم اجتماعی این دانشکده را بررسی نماییم، باید توجه داشته باشیم که این گروه آموزشی پس از آن که دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی در سال تحصیلی 27- 1326 در دو رشته‌ی تحصیلی تاریخ و جغرافیا و زبان و ادبیات فارسی فعالیت آموزشی خود را آغاز نموده، به همراه رشته‌های زبان انگلیسی- زبان فرانسه- علوم تربیتی و روانشناسی به رشته‌های آموزشی این دانشکده افزوده گردید.
گرایش‌های تحصیلی:
گروه آموزشی علوم اجتماعی با پذیرش دانشجو در «گرایش پژوهشگری» به فعالیت‌های آموزشی خود ادامه داده تا اینکه پس از احساس ضرورت نسبت به ترتیب نیرو‌های متخصص در این رشته، از سال ١٣٧٥ در دوره‌ی تحصیلات تکمیلی نیز نسبت به جذب و پذیرش دانشجوی «کا رشناشی ارشد پژوهشگری» و پس از مقطع «کارشناسی ارشد جامعه شناسی» اقدام نموده است.
در راستای سیاست‌های کلی نظام‌های آموزش عالی و در جهت بسط و توسعه‌ی رشته‌های دانشگاهی، این گروه از سال ١٣٨٠ و در مقطع کارشناسی با جذب و تربیت دانشجو در رشته تحصیلی «تعاون و رفاه اجتماعی» گامی جدی و اساسی در توجه به نیاز‌های اساسی جامعه و ضرورتی که به گسترش این رشته دانشگاهی در سطح کلان آموزشی احساس می‌گردد، برداشته است.
دانشجویان گروه آموزشی علوم اجتماعی
|
دانشجو گرایش تحصیلی |
کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
||||
|
|
دختر |
پسر |
کل |
دختر |
پسر |
کل |
|
پژوهشگری |
77 |
75 |
152 |
2 |
11 |
13 |
|
نعاون و رفاه اجتماعی |
57 |
41 |
98 |
- |
- |
- |
|
جامعه‌شناسی |
- |
- |
- |
2 |
11 |
13 |
این گروه آموزشی، ضمن حفظ وضعیت مطلوب آموزشی و ارائه‌ی خدمات به دانشجویان به منظور ارتقای کیفیت تحصیلی، توجه به وضعیت علمی استادان گروه را در اولولیت کاری خود قرار داده، در همین راستا نسبت به اعزام استادان جهت ادامه تحصیل در دوره‌های بالاتر را در داخل و خارج کشور اقدام، همچنین جذب و استخدام نیرو‌های متخصص و مورد نیاز را مد نظر دارد.
شایان ذکر است که گروه علوم اجتماعی علاوه بر ارائه خدمات آموزشی در سطح، در سطح گروه، با تلاش و مساعی اعضای محترم هیات علمی خود، در سطح دانشگاه نیز وظیفه خطیر و حائز اهمیت تامین مدرس برای سایر دانشکده‌ها از لحاظ تدریس دروس «جامعه شناسی» «جمعیت‌شناسی» و «جمعیت و تنظیم خانواده» را بر عهده دارد.
آزمایشگاه:
این دانشکده دارای آزمایشگاه ژئومورفولوژی، سمعی و بصری، مرکز پردازش تصاویر ماهواره‌ای و سیسم‌های اطلاعات جغرافیای (G.I.S)، کارگاه کارتوگرافی، آتلیه‌ی معماری و مرکز مجهز اموزش کامپیوتر است.
دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی
دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 30-1329 در جوار دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی افتتاح گردید. این دانشکده که با عنوان دانشسرای عالی نام‌گذاری شده بود، در آغاز راه تنها در رشته‌ی ادبی داوطلب دبیری می‌پذیرفت. در سال تحصیلی 31- 1330 رشته‌ی ریاضی نیز بدان اضافه گردید، لیکن پذیرفته‌شدگان رشته‌ی ریاضی پس از مدت یک سال (ترم تحصیلی) برای ادامه‌ی تحصیل به دانشسرای عالی تهران اعزام گشتند.
در سال ١٣٤٥ دوره‌ی دو‌ساله‌ی دبیری در دو رشته تحصیلی ریاضی، فیزیک و شیمی تأسیس گردید که از نظر آموزشی به دانشسرای عالی تهران وابسته بود و دو سال بعد در سال تحصیلی 48- 1347 این دوره به دانشسرای عالی تغییر نام یافت و مدت تحصیل در رشته‌های فوق الذکر چهار سال گردید. در این زمان رشته‌های ریاضی، فیزیک و شیمی به طور جداگانه تشکیل و همچنین رشته‌های کتابداری و خانه‌داری نیز بدان‌ها اضافه شد. سرانجام در سال ١٣٤٩ نام دانشسرای عالی مطابق با مصوبه‌ی شورای دانشگاه تبریز به دانشکده‌ی علوم تربیتی تغییر نام یافت و از آن تاریخ تاکنون این دانشکده با عنوان جدید به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود ادامه می‌دهد.
رشته‌ی روانشناسی از سال تحصیلی 55- 1354 از دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی به دانشکده‌ی علوم تربیتی منتقل و از سال ١٣٦٢ مطابق با مصوبه ستاد انقلاب فرهنگی کشور با نام روانشناسی با لینی به فعالیت خود ادامه داد.
رشته‌ی علوم تربیتی در سال ١٣٥٤ تأ سیس و از سال ١٣٦٢ بنا به تصویب ستاد انقلاب فرهنگی به رشته‌ی تخصصی تکنولوژی آموزشی تغییر نام یافت.
از دیگر فعالیت‌های این دانشکده تربیت دبیر است که طبق قرارداد منعقده با وزارت آموزش و پرورش از سال تحصیلی 52- 1351 در شش رشته آغاز به کار نموده است، بدین ترتیب مرکز تربیت دبیر روزانه و شبانه وابسته به دانشکده‌ی علوم تربیتی تشکیل و در سال تحصیلی 58- 57 این مرکز به فعالیت آموزشی خود خاتمه داد. در سال ١٣٤٩ طبق مصوبه‌ی شورای دانشگاه تبریز نام دانشسرای عالی به دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشکده‌ی علوم تربیتی تغییر یافت و از سال ١٣٧٠ طبق مصوبه‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی به «دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی» تغییر نام پیدا کرد.
گروههای آموزشی
این دانشکده با چهار گروه آموزشی به شرح ذیل فعالیت می‌کند:
١- گروه آموزشی علوم تربیتی
٢- گروه آموزشی روانشناسی
٣- گروه آموزشی تربیت بدنی
٤- گروه آموزشی کتابداری
دانشجویان
دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی جمعاً دارای ١٠٩٩ نفر دانشجو است که در دوره‌های روزانه و شبانه مشغول به تحصیل هستند و در جدول‌های مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصیلی مشخص گردیده‌اند.
کارکنان
تعداد کارمندان آموزشی- اداری و خدماتی دانشکده علوم تربیتی ٢٢ نفر است.
آزمایشگاه
دانشکده‌ی علوم تربیتی دارای ٦ آزمایشگاه به اسامی ز یر است:
١- آزمایشگاه تکنولوژی آموزشی
٢- آزمایشگاه مربوط به عکاسی
٣- استودیو فیلم‌برداری
٤- آزمایشگاه روانشناسی
٥- آزمایشگاه کتابداری
٦- آزمایشگاه فیزیولوژی ورزشی
کتابخانه
کتابخانه‌ی این دانشکده در سال ١٣٤٧ تأ سیس گردیده است. تعداد کل کتاب‌های موجود در این کتابخانه بالغ بر ٣٠٨٥٣ جلد است که ٢١٣٥٣ جلد آن به زبان فارسی و ٩٥٠٠ جلد به زبان لاتین است.
در این کتابخانه ٤١ عنوان مجله به زبان لاتین و ١٨ عنوان مجله به زبان فارسی وجود دارد.
مرکز رایانه
ا ین مرکز بالغ بر ٢٠ دستگاه رایانه PC، پرینتر و سایر موارد مربوطه را داراست که ضمن استفاده در امور پژوهشی، دروس مر بوط به رایانه رشته‌های مختلف و نیز درس ماشنی‌نویسی کتابداری در این مرکز ارائه می‌شود.
مهد کودک
مهد کودک و آمادگی دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی دارای ٥ مربی و ٦ کارمند کمک مربی و خدماتی با پذیرش بالغ بر ١٢٠ نوباوه در سنین مختلف است.
دانشکده‌ی علوم طبیعی
دانشکده‌ی علوم طبیعی در سال ١٣٧٥ با تقسیم دانشکده علوم سابق دانشگاه تبریز به دانشکده‌های علوم ریاضی، فیزیک و علوم طبیعی تشکیل گردید. گروههای آموزشی زمین‌شناسی و زیست‌شناسی این دانشکده از سال ١٣٤٨ فعالیت آموزشی خود را تحت پوشش دانشکده‌ی علوم آغاز کرده‌اند. در حال حاضر این دانشکده در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد.
گروههای آموزشی
دانشکده‌ی علوم طبیعی دارای سه گروه آموزشی به شرح زیر می‌باشد:
١- گروه آموزشی زمین‌شناسی که در مقطع کارشناسی، ٥ گرایش کارشناسی ارشد و ٢ گرایش دکتری دانشجو می‌پذیرد.
٢- گروه آموزشی علوم گیاهی که در مقطع کارشناسی، ٣ گرایش کارشناسی ارشد و یک گرایش دکتری دانشجو می‌پذیرد.
٣- گروه آموزشی علوم جانوری که در مقطع کارشناسی و یک گرایش کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد.
اعضای هیئت علمی:
این دانشکده در حال حاضر از خدمات آموزشی و پژوهشی ٣١ نفر اعضای هیات علمی تمام وقت استفاده می‌کند.
کارکنان
تعداد کارکنان اداری دانشکده علوم طبیعی ٢٩ نفر می‌باشد که تعداد ٣ نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد و ٧ نفر دارای مدرک کارشناسی بوده و بقیه جزو کادر اداری می‌باشند.
دانشجویان
در حال حاضر در دانشکده‌ی علوم طبیعی ٧٠٤ نفر دانشجو درحال تحصیل می‌باشندکه در دوره‌های روزانه تحصیل می‌نمایند و آمار دانشجویان در مقاطع و رشته‌های مختلف در جدول زیر ذکر شده است.
|
رشته مقطع |
زمین‌شناسی |
علوم گیاهی |
علوم جانوری |
زیست‌شناسی عمومی |
|
کارشناسی |
179 |
140 |
143 |
139 |
|
کارشناسی ارشد |
61 |
18 |
10- |
- |
|
دکتری |
10 |
4 |
- |
- |
کتابخانه
کتابخانه‌ی دانشکده‌ی علوم طبیعی دارای ٥٥٢٩ جلد کتاب به زبان انگلیسی در ٣٨٩٨ عنوان و ٢٦٠٠ جلد کتاب فارسی در ١٣٠٥ عنوان می‌باشد و مجهز به سیستم رایانه‌ای جهت جستجو و امانت کتاب می‌باشد.
آزمایشگاه‌ها:
گروههای آموزشی این دانشکده دارای آزمایشگاه‌های مجهز زیر می‌باشد که برای اهداف آموزشی و پژوهشی استفاده می‌شوند.
١- آزمایشگاه فسیل‌شناسی گروه زمین‌شناسی
٢- آزمایشگاه آبشناسی گروه زمین‌شناسی
٣- آزمایشگاه کانی‌شناسی گروه زمین‌شناسی
٤- آزمایشگاه تکتونیک گروه زمین‌شناسی
٥- آزمایشگاه زمین‌شناسی اقتصادی گروه زمین‌شناسی
٦- آزمایشگاه سنگ‌شناسی گروه زمین‌شناسی
٧- آزمایشگاه رسوب‌شناسی و سنگ‌های رسوبی گروه زمین‌شناسی
٨- آزمایشگاه فتوژئولوژی گروه زمین‌شناسی
٩- آزمایشگاه ژئوفیزیک و زمین‌شناسی فیزیکی گروه زمین‌شناسی
١٠- آزمایشگاه ژئوشیمی علوم گیاهی
١١- آزمایشگاه اکولوژی علوم گیاهی علوم گیاهی
١٢- آزمایشگاه جلبک‌شناسی علوم گیاهی
١٣- آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی علوم گیاهی
١٤- آزمایشگاه بیوشیمی علوم گیاهی
١٥- آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی علوم گیاهی
١٦- آزمایشگاه تاکسونومی جدید علوم گیاهی
١٧- آزمایشگاه تشریح و ریخت‌شناسی گیاهی علوم گیاهی
١٨- آزمایشگاه سیتوشیمی و مورفوژنز گیاهی علوم گیاهی
١٩- آزمایشگاه کشت و بافت علوم گیاهی
٢٠- آزمایشگاه میکروسکوپ علوم گیاهی
٢١- آزمایشگاه بیوشیمی علوم جانوری علوم جانوری
٢٢- آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری علوم جانوری
٢٣- آزمایشگاه ژنتیک علوم جانوری
٢٤- آزمایشگاه سیتولوژی علوم جانوری
٢٥- آزمایشگاه جانورشناسی علوم جانوری
٢٦- آزمایشگاه زیست ابزاری علوم جانوری
٢٧- آزمایشگاه رادیوبیولوژی علوم جانوری
علاوه بر آزمایشگاه‌های فوق، دانشکده دارای ٢ موزه‌ی جانورشناسی و زمین‌شناسی می‌باشد، که برای نگهداری نمونه‌ها و بازدید دانشجویان و دانش‌آموزان استفاده می‌شود. همچنین سایت کامپیوتری مجهز در گروههای آموزشی جهت استفاده دانشجویان با امکان استفاده از شبکه‌ی جهانی اینترنت وجود دارد.
دانشکده‌ی فنی و مهندسی عمران
دانشکده‌ی فنی دانشگاه تبریز در سال ١٣٣٧ فعالیت‌های آموزشی خود را در رشته‌ی مهندسی راه و ساختمان آغاز نمود که طول مدت آن چهار سال بود و فارغ‌التحصیلان پس از طی این دوره موفق به دریافت دانشنامه‌ی مهندسی راه و ساختمان می‌شدند. همچنین تا سال ١٣٥٦ تحصیلات در این دانشکده تا درجه‌ی تحصیلی فوق‌لیسانس به صورت پیوسته بود. از سال ١٣٥٦ دوره‌ی تحصیلی به صورت ناپیوسته درآمده و فارغ‌التحصیلان به اخذ درجه‌ی کارشناسی مهندسی عمران نایل می‌شوند.
همچنین در این دانشکده دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکترا (PhD) در گروههای مختلف آموزشی دایر می‌باشد. از سال ١٣٨٢ دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران یکی از دانشکده‌های تفکیک‌شده از دانشکده‌ی فنی سابق می‌باشد که خود مجزا فعالیت خود را با عنوان فنی- مهندسی عمران در گروههای آموزشی و پژوهشی زیر آغاز نموده است.
گروههای آموزشی
تعداد گروههای آموزشی و پژوهشی دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران پنج گروه است که به‌ترتیب عبارتند از:
١- گروه مهندسی عمران- سازه
٢- گروه مهندسی عمران- آب
٣- گروه مهندسی عمران- خاک و پی
٤- گروه مهندسی عمران- راه و ترابری
٥- گروه مهندسی عمران- نقشه برداری
دانشجویان
دانشکده‌ی عمران جمعاً ٨٦١ نفر دانشجو دارد که در دوره‌های روزانه و شبانه به تحصیل اشتغال دارند و آمار آنها در جدول ز یر با توجه به مقطع تحصیلی ارائه شده است:
|
ردیف |
کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
دکتری (PhD) |
|
تعداد دانشجویان |
710 |
140 |
11 |
کارکنان
تعداد کل کارمندان دانشکده‌ی عمران در قسمت‌های اداری، آموزشی و خدماتی ٣٣ است.
آزمایشگاه
اسامی آزمایشگاه‌های این دانشکده به قرار ز یر است:
١- آزمایشگاه مقاومت مصالح
٢- آزمایشگاه دینامیک و ارتعاشات
٣- آزمایشگاه مکانیک سیالات و هیدرولیک
٤- آزمایشگاه مکانیک خاک
٥- آزمایشگاه تکنولوژی بتن
٦- آزمایشگاه سازه
٧- آزمایشگاه ساخت سیمان
٨- آزمایشگاه فتوگرامتری
٩- آزمایشگاه تبدیل
١٠- آزمایشگاه هواشناسی
کتابخانه
یکی از با‌سابقه‌ترین کتابخانه‌های دانشگاه تبریز کتابخانه‌ی دانشکده فنی- مهندسی عمران است که در سال ١٣٣٧ تأسیس شده است. این کتابخانه در حال حاضر دارای ٢٤٢٥٠ جلد کتاب به زبانهای مختلف و همچنین ١٠٨ عنوان مجله به زبانهای مختلف است.
شبکه‌ی اطلاع رسانی (IT)
شبکه‌ی اطلاع رسانی دانشکده فنی- مهندسی عمران در ساختمان‌های شماره ٩،٧،٦ از طریق فیبر نوری به یکدیگر متصل هستند. مرکز کامپیوتر دانشکده‌ی فنی مهندسی عمران وظیفه‌ی ارائه‌ی خدمات به دانشکده در حوزه‌ی فناوری اطلاعات را بر عهده دارد. امکانات سخت‌افزاری در دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران شامل ٣٦ دستگاه رایانه در سایت کامپیوتر ارشد و کارشناسی، ١٢ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران سازه، ٧ دستگاه رایانه در مهندسی عمران آب، ٥ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران نقشه‌برداری و ٣ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران راه و خاک موجود می‌باشد.
دانشکده‌ی فنی و مهندسی مکانیک
گروه مهندسی مکانیک به عنوان یکی از گروههای دانشکده‌ی فنی دانشگاه تبریز از سال ١٣٤٧ فعالیت خود را باپذیرش دانشجو در دوره‌ی کارشناسی ارشد پیوسته مهندسی مکانیک آغاز نمود. از سال ١٣٥٦ دوره‌ی کارشناسی ارشد به صورت ناپیوسته درآمد و فارغ‌التحصیلان دوره‌ی چهار‌ساله به اخذ درجه‌ی کارشناسی در مهندسی مکانیک نایل شدند. از سال ٨٢ پس از تفکیک دانشکده فنی، دانشکده‌ی فنی مهندسی مکانیک به عنوان یک دانشکده‌ی مجزا فعالیت‌های خود را در قالب گروههای آموزشی:
- مهندسی مکانیک
- مهندسی ساخت و تولید
- مهندسی مواد- سرامیک
- مهندسی صنایع
ادامه داد. در گروه مهندسی مکانیک دوره‌های تحصیلات تکمیلی شامل کارشناسی ارشد در گرایش‌های تبدیل انرژی، طراحی کاربردی و سیستم محرکه‌ی خودرو و همین‌طور دوره‌های دکتری شامل دکتری تبدیل انرژی و طراحی کاربردی دایر بوده تاکنون تعداد ١٨٧ نفر از دوره‌های کارشناسی ارشد و ٧ نفر از دوره‌های دکتری مهندسی مکانیک فارغ‌التحصیل شده اند. همچنین گروه مهندسی ساخت و تولید نیز علاوه بر دوره‌ی کارشناسی، در دوره‌ی کارشناسی ارشد نیز فعال بوده و آمار فارغ‌التحصیلان آن در دوره‌ی کارشناسی ارشد تاکنون بالغ بر ١١ نفر می‌باشد.
دانشجویان
کل دانشجویان دانشکده‌ی مهندسی مکانیک در حال حاضر بالغ بر ٨٩١ نفر می‌باشد که آمار آنها در جدول زیر با توجه به مقطع تحصیلی ارائه شده است.
|
مقطع |
کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
دکتری (PhD) |
|
تعداد دانشجویان |
768 |
100 |
23 |
کارکنان
تعداد کل کارکنان دانشکده‌ی مهندسی مکانیک در قسمت‌های اداری، آموزشی و خدماتی کلاً ٣٥ نفر می‌باشد که تعداد ١٥ نفر از آنان از کارکنان شرکتی بوده و بقیه در استخد ام دانشگاه می‌باشند.
آزمایشگاه‌ها
آزمایشگاه‌های دانشکده‌ی فنی مهندسی مکانیک عبارتند از:
- آزمایشگاه مقاومت مصالح
- آزمایشگاه ترمودینامیک
- آزمایشگاه مکانیک سیالات
- آزمایشگاه دینامیک و ارتعاشات
- آزمایشگاه توربوماشین
- آزم ایشگاه موتور‌های احتراقی
- آزمایشگاه تولید بخار
- آزمایشگاه هیدرولیک و پنوماتیک
- آزمایشگاه انتقال حرارت
- آزمایشگاه علم مواد
- آزمایشگاه سیستم‌های اندازه گیری
- آزمایشگاه عملیات حرارتی
- آزمایشگاه طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر
- آزمایشگاه متالوگرافی
- آزمایشگاه خواص مکانیکی مواد
- آزمایشگاه الکترو سرامیک
- آزمایشگاه مواد دیرگداز
- آزمایشگاه فرایند ساخت سرامیک ها
کارگاه‌ها
- کارگاه جوشکاری و ورق‌کاری
- کارگاه اتومکانیک
- کارگاه ماشین‌ابزار انیورسال
- کارگاه عمومی
- کارگاه ماشین‌های کنترل عددی
- کارگاه اصول ریخته‌گری
- کارگاه طراحی و ساخت قالب
- کارگاه تکنولوژی پلاستیک
- کارگاه تولید مخصوص
کتابخانه
کتابخانه‌ی دانشکده‌ی مهندسی مکانیک به طور یکپارچه با کتابخانه‌های دانشکده‌های فنی دیگر (عمران و برق) یکی از با سابقه‌ترین کتابخانه‌های دانشگاه بوده و در حال حاضر کلاً دارای ٢٤٢٥٠ جلد کتاب به زبانهای مختلف و ١١٠ عنوان مجله می‌باشد.
سایت کامپیوتری و شبکه‌ی اطلاع‌رسانی
سایت کامپیوتری دانشکده‌ی مهندسی مکانیک عمدتاً به صورت شبکه‌ای در ساختمان شماره ١٤ متمرکز بوده و علاوه بر آن گروههای مهندسی سرامیک و ساخت و تولید نیز سایت‌های جداگانه‌ای برای خود دارند. به‌علاوه در دفتر کار اکثر اساتید کامپیوتر شخصی موجود می‌باشد که به شبکه‌ی کامپیوتری دانشگاه متصل هستند. در کل آمار کامپیوتر‌های موجود در سایت‌های مختلف دانشکده حدود ٦٥ عدد و در دفاتر اساتید حدوداً ٣٥ عدد می‌باشد.
آمفی‌تئاتر ساختمان ١٤ جهت انجام مراسم‌های مختلف از قبیل دفاع از پایان نامه‌ها، ارائه‌ی سمینار‌ها و سخنرانی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مجتمع آموزش عالی کشاورزی مراغه
این واحد در سال ١٣٦٦ با عنوان آموزشکده‌ی کشاورزی با جذب ٤٠ نفر دانشجو در مقطع کاردانی امور زراعی آغاز به کار کر د. طی سالهای ١٣٧٠ تا ١٣٧٣ اقدام به خرید زمینی به مساحت ١١٠ هکتار در منطقه گلشهر نمود. در فاصله سالهای ١٣٧٢ تا ١٣٧٤ اقدام به افزایش رشته‌های تحصیلی تا سقف ٤ رشته شامل مهندسی باغبانی، گیاه‌پزشکی و خاک‌شناسی در مقطع کارشناسی کرد.
این آموزشکده در سال ١٣٧٧ از آموزشکده به دانشکده ارتقاء یافته و در بهمن ١٣٨٣ با تبدیل آن به مجتمع آموزش عالی مراغه موافقت به عمل آمد و در اردیبهشت ماه ١٣٨٤ موافقت قطعی آن صادر گردید. در حال حاضر این مجتمع دارای ٨ آزمایشگاه، ١١ واحد کلاس درس، اتاق استادان و بخش اداری و خدماتی، نمازخانه، بخش‌های فرهنگی، مرکز کامپیوتر،کتابخانه، آشپزخانه، سلف سرویس، آمفی تئاتر، کارگاه و سوله‌ی ماشین‌آلات، مزرعه‌ی آموزشی، دو حلقه چاه، باغ و گلخانه‌ی آموزشی است. هم‌اکنون در این مجتمع ١٧ نفر عضو هیات علمی تمام‌وقت، ٧ نفر بورسیه‌ی دکتری، ٥ نفر دانشجوی دکتری (مأمور به تحصیل)، ٥٠ نفر پرسنل اداری و خدماتی و نزدیک به ٥٠٠ نفر دانشجو مشغول فعالیت هستند. از مهرماه سال جاری در سه رشته‌ی کارشناسی زراعت و اصلاح نباتات، کارشناسی ناپیوسته‌ی تکنولوژی تولیدات گیاهی و کارشناسی ناپیوسته باغبانی دانشجو جذب خواهد نمود. بر اساس برنامه پنج‌ساله‌ی دوم توسعه آموزشی دانشگاه تبریز (منتهی به سال ١٣٨٩) برای این مجتمع ٤٩ نفر عضو هیأت علمی، ٨١٥ نفر دانشجو و ١٢ رشته‌ی تحصیلی شامل ٧ رشته فوق‌الذکر و ٥ رشته در مقطع کارشناسی ارشد حشره‌شناسی کشاورزی، بیماری‌های گیاهی، زراعت و اصلاح نباتات و باغبانی پیش‌بینی شده است.
گرو ه‌های آموزشی مجتمع:
ü گروه علوم باغبانی
ü گروه خاک‌شناسی
ü گروه گیاه‌پزشکی
ü گروه تکنولوژی تولیدات گیاهی
آموزشکده‌ی دام‌پزشکی
آموزشکده‌ی دام‌پزشکی که در سال ١٣٦٧ عملاً فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد.
رشته‌های تحصیلی
آموزشکده‌ی دام‌پزشکی دارای دو رشته‌ی تحصیلی به شرح ذیل است:
١- کاردانی دام‌پزشکی
٢- کارشناسی علوم ازمایشگاهی دام‌پزشکی
دانشجویان
تعداد دانشجویان این آموزشکده ١٣٦ نفر است که در دوره‌ی روزانه مشغول به تحصیل هستند و آمار دقیق آنها در جدول مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصیلی مشخص گردیده است.
|
رشته تحصیلی |
تعداد دانشجویان |
||
|
مرد |
زن |
جمع |
|
|
کاردانی دام‌پزشکی |
43 |
19 |
62 |
|
کارشناسی علوم آزمایشگاهی و دام‌پزشکی |
59 |
15 |
74 |
|
جمع |
102 |
34 |
136 |
کارکنان
تعداد کارکنان اداری این آموزشکده کلاً ١١ نفر است.
آزمایشگاه
آموزشکده‌ی دام‌پزشکی دارای نه آزمایشگاه و دو سالن به شرح ذیل است:
الف: آزمایشگاه‌ها
١- آزمایشگاه بیوشیمی
٢- آزمایشگاه میکروب‌شناسی
٣- آزمایشگاه انگل‌شناسی
٤- آزمایشگاه خون‌شناسی
٥- آزمایشگاه بافت‌شناسی
٦- آزمایشگاه ویروس‌شناسی
٧- آزمایشگاه تجزیه‌ی خواراک دام طیور
٨- آزمایشگاه قارچ‌شناسی
٩- آزمایشگاه بهداشت مواد غذایی
ب: سالن‌ها
١- سالن تشریح
٢- سالن پرورش حیوانات آزمایشگاهی
کتابخانه
کتابخانه‌ی آموزشکده دارای ١٨٢١ جلد کتاب است که از این تعداد ٥٢٠ جلد کتاب خارجی است و همچنین دارای ١٢١٠ جلد مجله نیز هست که از این تعداد ٨٣٠ جلد آن خارجی است و همه آنها مورد استفاده دانشجویان قرار می‌گیرد.
دانشکده‌ی فنی و مهندسی بناب
این واحد در سال ١٣٧٥ با عنوان آموزشکده‌ی فنی و مهندسی با جذب ٤٦ نفر دانشجو در مقطع کاردانی برق- الکترونیک آغاز به کار کرده، در طی سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٢ اقدام به خرید زمینی به مساحت تقریبی 5/4 هکتار (ساختمان سابق مدیریت خدمات کشاورزی بناب) را نموده است. در فاصله‌ی سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٣ اقدام به افزایش رشته‌های تحصیلی تا سقف سه رشته شامل کاردانی عمران- کاردانی کامپیوتر نرم‌افزار و کارشناسی ناپیوسته‌ی برق الکترونیک نمود. این آموزشکده در سال ١٣٨٣ از آموزشکده به دانشکده ارتقاء یافته و در سال ١٣٨٤ موافقت قطعی آن صادر گردید و در حال حاضر دانشکده سعی می‌کند به مجتمع آموزش عالی تبدیل و موافقت اصولی آن را بگیرد. در حال حاضر این دانشکده دارای ١٢ آزمایشگاه، ٥ واحد کلاس درس، اتاق اساتید و بخش اداری و خدماتی، نمازخانه، بخش‌های فرهنگی، مرکز کامپیوتر، کتابخانه، آشپزخانه، سلف سرویس، آمفی تئاتر می‌باشد. هم‌اکنون در این دانشکده ٦ نفر عضو هیأت علمی تمام‌وقت، ٦ نفر بور سیه‌ی دکتری در خارج و داخل کشور (مأمور به تحصیل) و ٢٢ نفر پرسنل اداری و خدماتی و نزدیک به ٢٢٠ نفر دانشجو مشغول به فعالیت هستند. از مهرماه سال جاری (١٣٨٥) در چهار رشته‌ی کاردانی معماری، کاردانی فنی مکانیک گرایش ماشین‌ابزار، کارشناسی پیوسته‌ی برق الکترونیک و کارشناسی ارشد مهندسی فیزیک گرایش اپتیک و لیزر دانشجو جذب خواهد نمود. بر اساس برنامه‌ی پنج‌ساله‌ی چهارم توسعه‌ی آموزشی این دانشکده‌ی فنی بناب (منتهی به سال ١٣٩٠ برای این دانشکده ٥٠ نفر عضو هیئت علمی، ١٢٠٠ نفر دانشجو و ١٥ رشته‌ی تحصیلی شامل ٧ رشته‌ی فوق‌الذکر و ٨ رشته در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیش‌بینی شده است.)
گروه آموزشی دانشکده
ü گروه برق الکترونیک و کامپیوتر
ü گروه عمران
آموزشکده‌ی فنی مرند
آموزشکده‌ی فنی مرند در سال تحصیلی ١٣٧٤ رسماً افتتاح و کار آموزشی خود را آغاز کرد.
رشته‌های تحصیلی
آموزشکده‌ی فنی مرند دارای دو رشته‌ی آموزشی به شرح زیر است:
١- رشته تحصیلی نقشه‌برداری
٢- رشته تحصیلی ساختمان‌های بتنی
دانشجویان
تعداد دانشجویان آموزشکده ١١٢ نفر است که در دوره‌ی روزانه به تحصیل اشتغال دارند.
کارکنان
آموزشکده‌ی فنی مرند جمعاً چهار نفر کارمند دارد.
آزمایشگاه
آموزشکده‌ی فنی مرند دارای آزمایشگاه فتوگرامتری است.
کتابخانه
کتابخانه‌ی آموزشکده ١١٥٣ جلد کتاب دارد و مورد استفاده دانشجویان است.
* گروه معارف اسلامی
بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در ایران ضرورت داشت که ارزش‌های دینی و آگاهی‌های معنوی و مذهبی در مراکز آموزش عالی به صورت مدون و کلاسیک ارائه و دانشجویان و دانش‌پژوهان بیشتر از آنچه در دبیرستان و جامعه از مطالب دینی مطلع می‌شوند از تحقیقات و مطالب روشن و شفاف دین به صورت عام و از دین مقدس اسلام به صورت خاص بهره‌مند شده و حظ و سهم بیشتری در این زمینه به دست آورند. بنابراین ستاد انقلاب فرهنگی که به دستور و هدایت امام راحل(ره) تشکیل شده بود بنای اولیه و مقدمات این امر را به صورت دروس معارف اسلامی تدوین و به وزارت فرهنگ و آموزش عالی پیشنهاد کرد که به موازات دروس لازم در هر گروه دانشگاهی که باید دانشجو آنها را فرا گرفته و واحدهای مربوط را بگذارند حدود ١٧ واحد را به نام واحدهای معارف اسلامی تجویز و برنامه‌ریزی نماید و این امر از سال ١٣٦٠ در دانشگاه تبریز که فعالیت آموزشی خود را بعد از تعطیلی انقلاب فرهنگی آغاز می‌نمود شروع شد ابتدا داشجویانی که ٢٥ واحد از دروس دانشگاهی را باقی‌مانده داشتند فقط ٢ واحد به نام درس معارف اسلامی که در قالب کتاب خاص اندیشه‌های بنیادین ارایه می‌شد فرا گرفتند. سپس دانشجویانی که ٧٠ واحد باقی‌مانده داشتند علاوه بر کتاب فوق درس اخلاق اسلامی را هم می‌بایست بگذرانند که مطالب این درس از ارزش‌های اخلاقی سخن می‌گوید.
در گروه معارف اسلامی مانند گروههای آموزشی دیگر مدیریت‌های متعددی پیاده شد. در گروه معارف اسلامی حدود ٢٤ نفر از مدرسین معارف که غالباً مدارک لازم را جهت تدریس از مراکز معتبر دارا بودند کار تدریس را به عهده داشتند.
از سال ١٣٧١ مرکز خاصی در شهر مقدس قم به عنوان معاونت استادان گروه معارف اسلامی دفتر مرکزی شورای نمایندگان مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها عهده‌دار تشخیص و تجویز مدرسین و تدریس با شرایط خاص تأسیس شد و از آن تاریخ مدرسین با سبک و شیوه‌ی مخصوصی که بضاعت‌های عملی آنها طبق روال علمی معین و مشخص می‌شود انتخاب و به دانشگاه‌ها اعزام می‌گردند.
از سال ١٣٧٤ گروه معارف اسلامی در صدد جذب هیئت علمی برآمده است و در حال حاضر پنج نفر به صورت پیمانی با این گروه همکاری دارند و تقاضای عده‌ی زیادی نیز در حال طی مراحل گزینشی است.
