بحث کنید .ص 3

زیرا اراتو ستن از روش علمی برای حل مسئله استفاده کرد و روش بکار رفته توسط وی به روشهای امروزی نزدیکتر است (روشهای ساده ریاضی )‌

فعالیت . صفحه 4

نشان دهندة‌ حرکت زمین بدور خود و مسیر دایره ای حرکت است .

تفسیر کنید .4

1)زمین به دور خود می چرخد . ولی اینرسی گلوله سنگین آن را در وضع ثابتی نگه می دارد و ظاهراً گلوله سنگین یک مسیر دایره ای طی می کند .

2)در قطبین – زیرا نصف النهارها در قطبین یکدیگر را قطع می کنند و آونگ مسیر دایره ای شکلی را طی می کند . در حالی که در استوا نصف النهار موازی می باشند و آونگ در امتداد یک خط حرکت می کند .

3)بلی ، آونگ فوکو عکس جهت چرخش زمین می چرخد .(زمین خلاف حرکت عقربه های ساعت می چرخد .)

جمع آوری اطلاعات . ص7 (شکل )‌

از وسط و بالا شروع می کنیم

حالت اول  در نیمکرة شمالی انقلاب تابستانی یعنی اول تیرماه می باشد .

حالت دوم  اعتدال پائیزی – اول پائیز

حالت سوم  در نیمکرة شمالی انقلاب زمستانی اول دی ماه می باشد .

حالت چهارم اعتدال بهاری – اول بهار

علت ایجاد فصول انحراف محور زمین و چرخش زمین بدور خورشید می باشد .

1- اول بهار و اول پائیز

2- انقلاب تابستانی :  زمانی که قسمت بیشتری از زمین رو به خورشید قرار می گیرد و طول روز از طول شب بیشتر می باشد .

انقلاب زمستانی  :   زمانی که قسمت کمتری از زمین رو به خورشید قرار می گیرد و طول روز از طول شب کمتر است .

فکر کنید . صفحه 8

1- به علت انحراف محور زمین که در نیمکرة شمالی تابستان است قطب شمال بیشترین تمایل را به سمت خورشید دارد و قطب جنوب کمترین تمایل را ،بنابراین در نیمکرة‌ جنوبی زمستان خواهد بود .

2- 1)بدلیل کوچک بودن زاویة تابش   2)طولانی بودن روز زیرا سطح بیشتری از زمین رو به خورشید می باشد .

3- زیرا در تابستان زمین بیشترین تمایل یا انحراف را به سمت خورشید دارد .

4- زیرا کشور ما در  نیمکرة شمالی و بالای مدار رأس السرطان قرار دارد و خورشید را در جنوب آسمان می بینیم . بنابراین همیشه سایه ها رو به شمال تشکیل می شود و در نیمکرة جنوبی این پدیده عکس خواهد بود .

- زیرا در تیر ماه خورشید بیشتر بصورت عمود می تابد و طول سایه ها کوتاهتر می شود . در حالی که در اول دی ماه چون خورشید مایل می تابد بنا براین سایه ها بلند تر می شود .

فکر کنید   صفحه 23

زیرا در افیولیتها میزان سیلیس کم و آهن و منیزیم به دلیل ترکیب بازی و فوق بازی سنگها زیاد می باش دکه میل ترکیبی بسیار زیادی با اکسیژن دارد به همین علت به سرعت هوازده می شوند .

سؤال شکل 7-2  صفحه 22

به علت وجود هسته خارجی (مایع) که امواج S از آن عبور نمی کنند و همچنین شکست امواج P در مرز هسته و گوشته باعث ایجاد منطقه سایه برای امواج لرزه ای می باشد .

سؤال صفحه 23

زیرا این عناصر از عناصر فراوان کیهانی نیستند و همچنین خاصیت مغناطیسی زمین را توجیه نمی کنند .

شکل 8-2 صفحه 25

در نمونه های خشکی ملاحظه می شو دکه به دلیل تأثیر عوامل فرسایش و تغییر و دگرگونی در رسوبات بررسی وارونگی مغناطیسی دشوار می باشد .

شکل 9-2 صفحه 25

1- عرض جغرافیایی 2- ارتفاع ( فاصله ) 3–جرم (چگالی ) بستگی دارد .

سؤال صفحه 27  ، فکر کنید :

شدت نیروی گرانشی منفی در منطقه ای که دارای کانیهایی با چگالی کم می باشد دیده می شود مانند کانیهای هالیت ، ژیپس ، انیدریت .

شدت نیروی گرانشی مثبت در منطقه ای که دارای کانیهای با چگالی زیاد می باشد دیده می شود مانند کانیهای مانیتیت ، باریت ، گالن .

فکر کنید :

سواحل دایماً در حال فرسایش و تخریب بوده و نیز محل انباشت رسوبات آورده از خشکی می باشند بنابراین از خط ساحلی بر هم منطبق نمی شوند .

شکل 6-3  صفحه 36

با توجه به جهت آرایش دانه های مانتیت در سنگها جهت میدان در آنها مشخص می شود .

سؤال صفحه 36

با استفاده از خاصیت مغناطیسی سنگها بر روی زمین ( یا عرضهای جغرافیایی ) می توان فاصله آنها را نسبت به قطب به دست آوریم .

شکل 7-3  صفحه 37

از مقایسه دو شکل می توان نتیجه گرفت اروپا و امریکای شمالی در گذشته به یکدیگر متصل بوده اند .

شکل 8-3   صفحه 38

با توجه به وجود جریانهای کنوکسیونی که در گوشته رخ می دهد و خروج مواد از گوشته بستر اقیانوسها به دو طرف رانده می شوند و در این صورت پوسته جدیدی در محل شکاف تشکیل می شود .

شکل 9-3  صفحه 39

با توجه به شکل نوعی قرینگی وارونه و طبیعی در وضع مغناطیس سنگها که در دو طرف شکاف میان اقیانوس قرار گرفته اند دیده می شود . علت این قرینگی وارونگی مغناطیس است که هر چه از محل شکاف دورتر می شویم سنگها قدیمی تر می شوند .

شکل 12-3  صفحه 42

زیرا با دور شدن د وقاره مواد مذاب موجود در درون زمین خارج شده است و باعث ایجاد گسترش بستر اقیانوسها می شود و آتشفشان به وجود می آید .

شکل 14-3  صفحه 44

الف) پیدایش آتشفشان در قاره ها و دراز گودال در حاشیه قاره ها و اقیانوسها

ب) پیدایش آتشفشان در اقیانوسها و جزایر قوسی

ج) پیدایش کوهها ( پدیده کوهزایی )

شکل 15-3 صفحه 45

استنباط می شو دکه بیشترین زمین لرزه ها در لبه های صفحات تکتونیکی صورت می گیرد .

سؤال صفحه 50

زیرا بعضی از ساختمانها در اثر زلزله ی اصلی در آستانه ی تخریب قرار دارند و با لرزشهای خفیف پس از زلزله ی اصلی به ویرانی کامل می رسند .

تفسیر کنید صفحه 51

با توجه به شکل بیشترین زلزله در سواحل روی می دهد و هر چه به وسط اقیانوس نزدیک می شویم تعداد زمین لرزه کم می شود و کانون زلزله عمیق تر می شود . در ضمن در فاصله 800 الی 900 کیلومتری باز تعداد لرزه ها بیشتر می شود . این محل ها مرزهای ورقه های لیتوسفر هستند .

شکل 3-4  صفحه 52

هر دو دارای بخشی در ارتباط با زمین هستند که هنگام زمین لرزه از ارتعاشات آن تبعیت می کند و هر دو دارای یک قسمت ثابت هستند – در لرزه نگار قائم (عمودی) دستگاه در جهت افقی ثابت است . ارتعاشات عرضی را ثبت می کند و در حالی که در لرزه نگار افقی دستگاه در جهت قائم ثابت است و ارتعاشات طولی را ثبت می کند .

فکر کنید صفحه 55

قسمت اول : در جلسه حضوری پاسخ داده خواهد شد .

قسمت دوم : اگر دو دستگاه داشته باشیم در آنصورت دو مرکز سطحی خواهیم داشت و یک دستگاه بی نهایت مرکز سطحی خواهیم داشت .

تحقیق کنید صفحه 56

مصالح ساختمانی سبک در برابر زلزله مقاومت بیشتری دارند و شکل ساختمانهایی که هندسی تر و منظم تر باشند مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند .

- آتش سوزی ، برق گرفتگی ، فرو ریختن شیشه ، شیوع بیماریهای میکروبی و ...

- بلی ، فعالیتهای هسته ای باعث فعال شدن گسل ها می شوند .

سؤال صفحه 64

وجود گازهای حرارتی (ابر سوزان ) ، زیرا مسافت زیادی حمل می شوند .

سؤال صفحه 69

زیرا پیش بینی زمین لرزه مشکل و تقریباً غیر مممکن است ولی آشفشان را می توان پیش بینی کرد .

شکل 1-6 صفحه 72

اختلاف در رنگ ، جنس ، ضخامت ، و اندازه ذرات وجود دارد .

سؤال صفحه 72

خیر – در برخی موارد تفاوت هایی در جنس و بافت لایه های افقی دیده می شود ، به عنوان مثال در لایه های رسوبی از طرف ساحل به سمت مناطق عمیق دریا اندازه ذرات رسوبی کوچکتر می شود .

سؤال صفحه 73

زمانی که تنش فشاری در مدت زمان طولانی و  با مقدار کم بر شیشه وارد می شود .

سؤال صفحه 73 ( جدول )

اعماق زمین : خمیری     در محل بسیار گرم : خمیری    تنش در مدت زمان طولانی : خمیری

سطح زمین : شکستگی   تنش ناگهانی : شکستگی   سنگ آبدار : خمیری      سنگ خشک : شکستگی

تفسیر کنید صفحه 81

از یک گونه دو گونه مجزا به وجود آمده است ، تغییرات تکاملی بعدی هر یک را برای یک نوع شرایط زیستی سازگار کرده است .

تفسیر کنید صفحه 82

سنگ طرف راست   : منشاء آلی و در محیط دریایی می باشد .                       سنگ طرف چپ: آواری ( مخروطه افکنه های دامنه ی کوه ) است

فکر کنید  صفحه 83

در شکل الف : آب ساکن بوده است ، زیرا قطر رسوبات در همه نقاط یکنواخت می باشد و سطح لایه بندی صاف نمی باشد .

در شکل ب : آب جریان داشته است ، زیرا سطح لایه بندی صاف می باشد .

شکل 4-7 صفحه 85

هر دو شکل عادی می باشند زیرا با توجه به جهت برجستگی ریپل مارکها و صدف دو کفه ایها می توان گفت هر دو شکل عادی می باشد به جزء چند صدف که وضعیت متفاوتی دارند که ممکن است به دلیل تأثیر امواج برگشته باشند .

شکل 7-7 صفحه 86

ابتدا توده آذرین نفوذی به وجود آمده است سپس توده آذرین به سطح زمین راه یافته و بعد رسوبات بر روی توده آذرین ته نشین شده است .

تفسیر کنید صفحه 87

از چپ به راست : شکل 1 : رسوبگذاری ، شکل 2 : چین خوردگی ، شکل 3 : عمل فرسایش بخشی از چین خوردگی  ، شکل 4 : رسوبگذاری مجدد .

فکر کنید  صفحه 88

1- تشکیل رسوبات ضخیم در اعماق کم به دلیل فرو نشست تدریجی بستر دریاها ( اصل ایزوستازی ) ممکن می شود ، وجود سنگ آهک و تشکیل روی رسوبات ماسه ای به دلیل پیشروی دریا است .

2- توقف در رسوبگذاری سبب می شود در برخی زمانها رسوبی روی لایه های قدیمی تشکیل نشود .

3- زیرا ناپیوستگی ها وقوع فعالیتهای تکتونیکی و تغییرات آب وهوای زمین در گذشته را نشان می دهند .

تفسیر کنید  صفحه 89

(1)  شکل سمت چپ :

1- رسوبگذاری  2- پسروی دریا   3- پیشروی دریا   4- ایجاد گسل   5- نفوذ توده آذرین

شکل سمت راست :

1- رسوبگذاری  2- پسروی دریا ( ایجاد یک چین تک شیب )   3- فرسایش  4- پیشروی دریا  5- نفوذ توده آذرین  6- ایجاد گسل

(2) شکل سمت چپ :

حالت نفوذی دارد زیرا توده آذرین قسمت هایی از سنگهای آهکی را در بر گرفته است . یعنی سنگ آهک از قبل وجود داشته است .

شکل سمت راست :

گدازه مدفون شده است زیرا قطعات فرسایش یافته آن در لای طبقات آهکی باقی مانده است .

شکل 8-7 صفحه 90

به دلیل اینکه بین و    و  با  لایه های مشترک وجود دارد از مقایسه سن نسبی لایه های  با  و  با  می توان گفت تطابقی بین لایه های  و  نیز وجود دارد .

فکر کنید  صفحه 91

1- زیرا فسیل جانداران ابتدایی در سنگهای بسیار قدیمی یافت می شود و فسیل جانداران تکامل یافته تر در سنگهای جوان یافت می شود .

2- در همه جا یافت شود . دوره زندگی کوتاه داشته باشد . فراوان باشد . می تواند هم جانداران ساده و هم پیچیده باشد تشخیص آن آسان باشد . می تواند هم دریا زی باشد و هم خشکی زی ولی بیشتر دریازی اهمیت دارند .

3- تشخیص سن لایه 2 آسانتر است . زیرا در آن دو نوع سنگواره راهنما یافت می شود . در ابتدای لایه 2 زندگی فسیل  شروع شده و در انتهای این لایه زندگی فسیل  به پایان رسیده است . بنابراین فسیلA متعلق به لایه 1 و2 و فسیل B متعلق به لایه 2 و 3 می باشد .

مشاهده کنید صفحه 92

صدف قطور : مربوط به آبهای گرم ، عمق کم و زمان پالئوزوئیک است .

صدف نازک : مربوط به آبهای سرد ، عمق نسبتاً بیشتر و اوایل دوران دوم است .