دانشگاه صنعتی امیرکبیر، یکی از باسابقهترین مؤسسات آموزش عالی کشور در زمینه فنی و مهندسی اتس.
این دانشگاه، در طول سالها فعالیت مستمر، بهخصوص بعد زا انقلاب شکوهمند اسلامی، خدمات گستردهای در راستای اهداف آموزش عالی و تحقیقاتی کشور ارائه کرده است.
تأسیس و شکلگیری اولیه دانشگاه در آبان ماه 1335 است. در آن زمان، هسته اولیه دانشگاه به عنوان پلیتکنیک تهران به منظور توسعه فعالیتهای دو مؤسسه فنی وقت، انستیتو مهندسی راه و ساختمان و هنرسرای عالی شکل گرفت. در سال 1336 اولین دوره دانشجویان از طریق آزمون داخلی پذیرفته شدند و از سال 1337 فعالیت آموزشی پلیتکنیک تهران، به طور رسمی با پنج رشته مهندسی: برق و الکترونیک، مکانیک، نساجی، شیمی و راه و ساختمان آغاز شد.
با رشد تدریجی پلی تکنیک تهران تا سال 1375، پنج بخش به شرح زیر به دانشکده اضافه شد:
دانشکده فنی: این دانشکده هسته اصلی پلی تکنیک تهران را ایجاد کرده و از 6 انستیتو یا گروه آموزشی تحت عنوان مهندسی برق و الکترونیک، مهندسی شیمی و پتروشیمی، مهندسی نساجی و پلیمر، مهندسی مکانیک، مهندسی مکانیک، مهندسی معدن و مهندسی صنایع تشکیل شد.
دانشکده تربیت دبی رفنی و علوم: در سال 1355 با همکاری وزارت آموزش و پرورش تأسیس شد.
دانشکده علوم پایه و کامپیوتر: این دانشکده به منظور ارائه درسهای پایه برای دانشجویان دیگر دانشکدهها ایجاد شد. دانشجویان این دورهها، مدرک تحصیلی از دانشکده دریافت نمیکردند.
انستیتو تحصیلات تکمیلی و تحقیقات: به منظور اداره و سرپرستی مقطع کارشناسی ارشد وامور تحقیقاتی دانشگاه دایر شد. در آن زمان 5 دوره کارشناسی ارشد و یک مؤسسه تحقیقاتی با عنوان مرکز تحقیقات صنایع غذایی زیر نظر این انستیتو اداره میشد.
سرپرستی مدرسه عالی راه و ساختمان نیز از سال 1356 به پلیتکینک تهران واگذار شد و به این ترتیب این واحد به عنوان پنجمین بخش از پلیتکنیک تهران محسوب شد.
پلیتکنیک تهران در جریان انقلاب اسلامی، یکی از پایگاههای فعال دانشگاهی بود و در به ثمر رسانیدن انقلاب اسلامی نقش فعالی بر عهده داشت.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، پلی تکنیک تهران در سال 1358 تبدیل به دانشگاه شد و به افتخار، رادمرد تاریخ معاصر ایران امیرکبیر که به گسترش و توسعه پایههای علم نوین و صنعت در کشور اهتمام داشت، به نام دانشگاه صنعتی امیر کبیر نامگذاری شد. این دانشگاه به منظور توسعه و گسترش در زمینههای فنی و مهندسی و همسویی با هدفهای علمی و فرهنگی انقلاب تجدید سازمان یافت و در این راستا تحولات چشمگیری در آن صورت گرفت، اهم این تحولات به این شرح است:
دانشکده تربیت فنی و علوم، به علت مطابقت هدفهای آن با مراکز تربیت معلم از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و در مجموعه دانشگاهی تربیت معلم قرار گرفت.
مدرسه عالی ساختمان، از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و به مجموعهای تحت عنوان دانشگاه خواجه نصیر طوسی اضافه شد.
ایجاد دانشکدهها و دورههای جدید به خصوص دورههای تحصیلات تکمیلی که منجر به تأسیس 6 دانشکده جدید در طول سالهای 1374- 1367 شد.
هم اکنون دانشگاه صنعتی امیر کبیر دارای 14 دانشکده، 15 آزمایشگاه، 23 کارگاه و دو شعبه در شهرهای بندرعباس و ماهشهر است. همچنین 7000 دانشجوی دوره کارشناسی در 33 رشته، 1200 دانشجوی کارشناسی ارشد در 43 رشته و 200 دانشجوی دکترا در 34 رشته این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند.
دانشگاه صنعتی امیرکبیر در عرصه صنعت و علوم آموزش عالی موفقیتهای چشمگیری را کسب کرده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کسب حدود 20 جایزه در جشنوارههای بینالمللی و جوان خوارزمی
- کسب رتبه اول ارتباط دانشگاه و صنعت در سه دوره کسب رتبه اول در نمایشگاههای دستاوردهای تحقیقاتی در 4 دوره
- دریافت لوح افتخار به عنوان فعالترین دانشگاه فنی و مهندسی در زمینه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد.
- برگزاری بیش از 20 کنفرانس ملی و بینالمللی طی سالهای اخیر
دانشکدهها:
ü دانشکده مهندسی هوا و فضا
ü دانشکده مهندسی پزشکی
ü دانشکده مهندسی شیمی
ü دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست
ü دانشکده مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
ü دانشکده مهندسی برق
ü دانشکده مهندسی صنایع
ü دانشکده کشتیسازی
ü دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر
ü دانشکده مهندسی مکانیک
ü دانشکده مهندسی معدن
ü دانشکده مهندسی فیزیک و علوم هستهای
ü دانشکده مهندسی پلیمر
ü دانشکده مهندسی نساجی:
دانشکده مهندسی نساجی همزمان با تأسیس دانشکده پلی تکنیک تهران در سال 1336 شمسی به عنوان اولین دانشکده مهندسی نساجی کشور تحت نام انستیتو نساجی و رنگرزی فعالیت علمی و آموزشی خود را شروع کرد. در سال 1364 کلنگ ساختمان جدید این دانشکده در ضلع غربی دانشگاه به زمین زده شد و در سال 1374 با انتقال دانشکده با ساختمان جدید رسماً فعالیت خود را در مکان جدید از سر گرفت. دانشکده بینالمللی مهندسی نساجی با زیربنای 27000 متر مربع و در 11 طبقه با کمکهای مردمی کارخانجان و صنایع نساجی کشور بنا شده است.
این دانشکده دارای 12 کلاس درس، 2 سالن آمفی تئاتر به ظرفیت 250 نفر، کارگاه و آزمایشگاههای مجهز و متعدد، کتابخانه، سالم سمعی بصری، مرکز کامپیوتر، دو سالن مطالعه و دو نمازخانه مجزا خواهران و برادران میباشد.
در این دانشکده آزمایشگاههای مدرن و مجهز رنگرزی، چاپ و تکمیل، تولید الیاف مصونی، شناسایی الیاف، فیزیک الیاف، میکروسکوپی، کنترل کیفیت مبانی برق، شیمی پلیمر، شیمی آلی، شیمی عمومی، شمی تجزیه اسپکتروسکوپی، ریسندگی، مقدمات بافندگی، بافندگی تاری و پودی بافندگی حلقوی و مرکز تحقیقات ریسندگی با ارائه خدمات به دانشجویان نقش مهمی را ایفا میکند
مرکز تحقیقات نساجی از دیگر مراکز فعال این دانشکده میباشد.
هر سال حدود 60 نفر دانشجو جهت تحصیل در دو گرایش موجود در مقطع کارشناسی از طریق آزمون سراسری پذیرفته میشوند که به تدریج با توسعه تجهیزات و امکانات آموزشی این تعداد افزایش خواهد یافت.
این دانشکده هر سال در مقطع فوق لیسانسس در گرایشهای شیمی نساجی و علوم الیاف، تکنولوژی نساجی و مدیریت نساجی دانشجو دارای سطح دکتری نیز میباشد که تعدادی دانشجو در حال حاضر در این مقطع مشغول به تحصیل می باشند. در تیر ماه امسال دو دانشجو در این مقطع فارغالتحصیل شدند.
این دانشکده تا کنون مهندسین متخصصین ورزیدهای در سطح کشور تربیت کرده که بسیاری از آنان امروزه از ارکان مهم صنایع نساجی کشور محسوب میشوند.
آزمایشگاههای مجهز این دانشکده که در جهت هدههای آموزشی و تحقیقاتی تأسیس گردیدهاند عبارتند از:
· آزمایشگاه علوم الیاف
این آزمایشگاه با بهرهگیری از تجهیزات و امکانات آموزشی، با هدف مطالعه روی خواص شیمیایی الیاف، تأثیر محیط های شیمیایی و بررسی حلالیتها در حلالهای آلی، معدنی، تجزیه کمی و کیفی مخلوط الیاف، سوازندن الیاف، صابونی کردن الیاف استات و تری استات، لکهگذاری روی الیاف، تعیین نقطه ذوب، میزان جذب آب و دانسیته الیاف، شناسایی پلی آمیدها و پلی الفینها فعالیت دارد.
· آزمایشگاه تکمیل کالای نساجی
هدف از این آزمایشگاه، بررسی و اجرای تکمیلهای معمول بر روی محصولات نساجی و ارزیابی مواد تکمیلی، تعیین سختی آب، تعیین میزان گاز فعال در موادر گاززا، تکمیل ضد چروک، ضد آب و ضد آتش بر روی کالاهای سلولزی، کلرینه کردن کالای پشمی، کربونیزه کردن پشم، مرسریزه کردن پنبه و تعیین نوع تکمیل بر روی کالای نساجی است.
· آزمایشگاه کنترل کیفیت کالای تکمیل شده
هدف این آزمایشگاه، بررس کیفیت محصولات نساجی تکمیل شده در رابطه با خواص محصول پس از مصرف، از قبیل ثبات رنگ محصولات نساجی در برابر نور روز، شستوشو، عرق بدن، آب، خشکشویی، سایش، قطرات آب، اسید، قلیا، تعیین میزان واکس و چربی در الیاف، تعیین میزان آبرفتگی، تعیین مقاومت محصول در برابر آتش، تعیین میزان رزین در محصول ضد چروک شده، تعیین میزان ضد آب بودن محصول نساجی، بررسیهای کیفی فیزیکی و کنترل یکنواختی روی منسوجات اعم از توده الیاف، نخ و پارچه است.
· آزمایشگاه کنترل کیفیت
دستگاههای موجود در این آزمایشگاه، در سطح کشور بینظیر بوده و در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در زمینههای مختلف و به طور وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند. این دستگاهها عبارتند از:
- دستگاه اندازهگیری میزان پرزدهی
- دستگاه تعیین افت پارچه
- دستگاه تعیین استحکام پارچه و نخ (اینسترون)
- دستگاه تعیین استحکام نخ (اوستردینامات)
- دستگاه سنجش یکنواختی (اوستر مدل B-GGP و دستگاه اوستر 3)
- دستگاه اندازهگیری ضریب اصطکاک نخ
- میکروسکوپهای پروژکتینا، استریو، الکترونی و میکروسکوپ مجهز به دوربین
- تابسنج (دستی و الکترونیکی)
- دستگاه اندازهگیری نفوذ آب
- کلافپیچ نخ، نیمچه نخ، فتیله
- ترازو با دقتهای متفاوت
- دستگاه اندازهگیری الکتریسیته ساکن مواد نساجی
- دستگاه سنجش سایش پارچه
- دستگاه اندازهگیری نفوذ هوا
- دستگاه سنجش مقاومت خمشی پارچه
- دستگاه سنجش چروکپذیری پارچه
- دستگاه ضخامتسنج پارچه و فرس و غیره
- دستگاه تعیین مویی بودن نخ
- دستگاه تعیین مقاومت سایشی نخ
· آزمایشگاه فیزیک الیاف
هدف این آزمایشگاه، بررسی خصوصیات فیزیکی و استفاده از آنها جهت بالا بردن کیفیت تولیدات حاصل از الیاف است. برخی از آزمایشهایی که در این آزمایشگاه انجام میگیرد، به شرح زیر است:
- اندازهگیری ظرافیت الیاف پنبه
- اندازهگیری طول الیاف پنبه و ابریشم
- اندازهگیری رطوبت الیاف
- سنجش استحکام الیاف به صورت تک لیف و دسته الیاف
- تعیین طول متوسط الیاف پنبه
- سنجش استحکام برای دسته الیاف پنبه
- سنجش تقلیل طول نخ و الیاف در آب
- اندازهگیری ظرافیت کلیه الیاف طبیعی- مصنوعی
- دستگاه بازکننده الیاف پنبه
· آزمایشگاه شیمی مواد نساجی
هدف از این آزمایشگاه، آشنایی با بعضی از روشهای شناسایی و جدا کردن مانند کروماتوگرافی کاغذی و لایهای، استیله کردن سلولز، سنتز گلوکز، پنتااستات و مقایسه آن از طریق تعیین نقطه ذوب، تعیین جرم مولکولی پلیمرها و بررسی اثر آن توسط آزمایش حلالیت، تعیین حلال سود استاندارد، تعیین ید و صابونی کردن روغنها و... است.
· آزمایشگاه رنگرزی الیاف طبیعی و مصنوعی
هدف از این آزمایشگاه، آشنایی با کاربرد مواد رنگزای مناسب برای الیاف طبیعی و مصنوعی و بررسی اثر مواد مختلف در رنگرزی الیاف طبیعی و مصنوعی، بررسی روشهای مختلف رنگرزی و دستیابی به بهترین آنها جهت الیاف گوناگون، آشنایی با رنگهمانندی و آشنایی با ماشینآلات رنگرزی و تکمیل محصولات نساجی است.
· آزمایشگاه شمی تجزیه
در این آزمایشگاه، فعالیتهای مربوط به تجزیههای معمولی انجام میگیرد و به دانشجویان مقطع کارشناسی خدمات لازم ارائه میشود.
آزمایشهایی از جمله سختی آب، اندازه آهن، منگنز و روشهای استخراج روغن و چربی از محلولهای آبی و کمپلکس از جمله آزمایشهایی است که در این آزمایشگاه انجام میگیرد.
· آزمایشگاه آب و پسابها
در این آزمایشگاه که به تازگی تأسیس گردیده، روشهای مدرن تصفیه در زمینه پسابه ای نساجی فراهم گردیده و آنالیز عمومی آبها و پسابها از قبیل TDS، TSS، BOS، COD و... انجام میشود.
· آزمایشگاه شیمی آلی و شیمی پلیمر
هدف از این آزمایشگاه، آشنایی علمی دانشجویان با اصول علمی شیمی آلی و شیمی پلیمر است که با انجام تعدادی از آزمایشهای از پیش طراحی شده، حاصل میشود.
· آزمایشگاه رنگ همانندی
در این آزمایشگاه، تهیه نشخههای رنگرزی برای یک نمونه پارچه با رنگ مشخص و کنترل و بهینهسازی انتخاب رنگ با دستگاههای اسپکتروفتومتر، نرمافزار رنگ همانندی کامپیوتری و نیز آزمایشهای شیمیایی انجام میگیرد.
· آزمایشگاه الکترونیک
انجام تحقیقات در زمینههای برق و الکترونیک و کنترل ماشینآلات نساجی، به همراه آموزش مبانی الکترونیک و کنترل دیجیتال از هدفهای این آزمایشگاه است.
· آزمایشگاه میکروسکوپ نوری
این آزمایشگاه، در مقطع کارشناسی ارشد دارای فعالیت است و در امور تحقیقاتی به دانشجویان سطوح مختلف، کمک میکند. آزمایشهایی از قبیل اندازهگیری ویژگیهای نوری الیاف، تأثیر میکروسکوپی مواد شیمیایی روی الیاف و ردیابیهایی که نیازمند به میکروسکوپ باشد، در این آزمایشگاه انجام میشود. همچنین در این آزمایشگاه چند دستگاه میکروسکوپ نور پلاریزه، میکروسکوپ Progection و میکروسکوپ منحصر به فرد Interference، ضریب شکستسنج، وسایل عکسبرداری میکروسکوپی، دستگاههای تجزیه تصویرهای میکروسکوپی و وسایل تهیه سطح مقطع (میکروتوم) از الیاف به خدمت گرفته شده است.
ردیف |
نام آزمایشگاه |
کاربری در گرایشهای |
1 |
علوم الیاف |
تکنولوژی نساجی |
2 |
شناسایی الیاف و مواد نساجی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
3 |
تکمیل کالای نساجی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
4 |
کنترل کیفیت کالای تکمیل شده |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
5 |
کنترل کیفیت آماری |
هر دو گرایش |
6 |
فیزیک الیفا |
هر دو گرایش |
7 |
شمی مواد نساجی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
8 |
شیمی الیاف طبیعی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
9 |
رنگرزی الیاف طبیعی |
هر دو گرایش |
10 |
رنگرزی الیاف مصنوعی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
11 |
شیمی تجزیه |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
12 |
آب و پساب |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
13 |
شیمی آلی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
14 |
شیمی پلیمر |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
15 |
رنگ همانندی |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
16 |
مبانی برق و الکترونیک |
هر دو گرایش |
17 |
میکروسکوپ نوری |
هر دو گرایش |
18 |
میکروسکوپ الکترونی |
تحقیقاتی و پژوهشی |
19 |
بیوتکنولوژی |
تحقیقاتی و پژوهشی |
20 |
شیمی فیزیک |
شیمی نساجی و علوم الیاف |
ü دانشکده مهندسی نفت
دانشکده مهندسی نفت در دی ماه سال 1381 با توجه به نیاز صنعت نفت کشور به کارشناسان بخش بالادستی نفت تأسیس و فعالت خود را آغاز و همچنین از مهر ماه 1383 اقدام به پذیرش اولین دوره کارشناسی مهندسی نفت به تعداد 333 نفر و سپس تعداد 27 نفر در سال 84 نمود. لازم به ذکر است که از سال 1379 نیز در مقطع کارشناسی ارشد گرایشهای اکتشاف نفت، استخراج نفت و مخازن هیدروکربوری پذیرش دانشجو انجام گرفته است که هم اکنون در دانشکدههای معدن و شیمی مشغول به تحصیل میباشند و در آینده نزدیک به دانشکده مهندسی نفت منتقل خواهند شد.
همچنین به منظور تأمین بخشی از کادر هیئت علمی مورد نیاز دانشکده در سال 1382 اقدام به برگزرای آزمون دکترا در گرایشهای مختلف مهندسی نفت گردید که طی آن 10 نفر از پذیرفته شدگان به صورت دانشجوی بورسیه جهت اعزام به دانشگاههای خارج به اداره بورس و اعزام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معرفی شدند.
آزمایشگاههای دانشکده:
به منظور ارائه خدمات در بخش آموزشی و پژوهشی، این دانشکده در حال تجهیز آزمایشگاهی تخصصی گرایشهای مختلف میباشد. آزمایشگاههای زیر جهت استفاده دانشجویان در ساختمان اصلی دانشکده طراحی و تجهیزات آن خریداری شده و راهاندازی خواهد شد.
از جمله این تجهیزات عبارتند از:
1- دستگاه آزمایش سه محوره
Apparatus Triaxial Autonomous
2- دستگاه تعادلات فازی
(pvt) Phase behavior study equipment
3- دستگاه مشخص نمودن راندمان غشا
Membrane efficiency screening
4- دستگاه لوله قلمی
Slim tube apparatus
5- دستگاه تعیین مشخصات کیک گل حفاری
Mudcake characterization equipment
6- دستگاه سیلاب زنی مغزه
Core flood system
7- دستگاه تعیین خواص سنگ مخزن
Pock eval
8- کروژناتور
Kerogenerator system
9- دستگاه گاز کرموتوگرافی و اسپکتروسکی جرمی
(spectrometry system gas chromatography- mass) GC-MS
10- دستگاه آنالیز گاز کروماتوگرافی
Pyro GC analyzer
11- دستگاه اسکترومتری مادون قرمز
Infrared spectrometry