مدل اسید وباز تعریف اسید وباز  
اسید لاوازیه اکسیژن عنصر اصلی سازنده ی اسید هاست.  
اسید دیوی در ساختار تمام اسید ها حد اقل یک H اسیدی وجود دارد.

 

اسید آرنیوس ماده ای که ضمن حل شدن در آب یون +OH (پروتون آزاد)تولید می کند.

 

باز آرنیوس ماده ای که ضمن حل شدن در آب -OH (هیدروکسید)آزاد یا تولید می کند.  
اسید لوری برونستد ماده ای که بتواند به یون یا ملکول دیگر +H بدهد.   
باز لوری برونستد ماده ای که بتواند +H بپذیرد.  

 

خوب دوستان در پست های قبل پیش نیاز این فصل رو گذاشته بودم امروز میخوام یه بخش دیگه رو از اسید و باز توضیح بدم در جدول بالا خلاصه ای از نظریات در مورد اسید و باز رو میبینید خوب در ادمه به تشریح و مثال در مورد این نظریه ها می پردازیم

-نظریه ی اسید و باز آرنیوس

طبق این نظریه اسید ها ترکیب هایی هستند که در آب تفکیک می شوند و پس از حل شدن در آب یون هیدروژن (+H) تولید می کنند و باز ها موادی هستند که در نتیجه تفکیک در آب یون هیدروکسید(-OH) تولید می کنند. بنا بر اینHCLو H2SO4 اسید و NAOH و 2(BA(OH باز هستند.

 

نکته:طبق مدل آرنیوس اغلب اکسید های نافلزی با تولید +H در محلول آبی,اسید آرنیوس (اکسید اسیدی) و اغلب اکسید های فلزی با تولید -OH در محلول آبی باز آرنیوس (اکسید بازی ) به شمار می آیند.

نکته:لزوما هر اکسید تافلزی اسید آرنیوس نیست.مانند:به طور مثال گازهای CO,NO,N2O اکسید های خنثی هستندزیرادرآب به صورت ملکولی حل می شوند و با آب واکنش نمی دهند.

نکته:لزوما هر اکسید فلزی هم باز آرنیوس نیست. مانند:PBO,AL2O3,ZNO,SNO2,SNO,CR2Oاین اکسید ها اکسید های فلزی گروه سارقک!هستند که شامل:سرب,آلومینیم,روی,قلع,کروم میباشند که جزو اکسید های آمفوتر هستند.

آرنیوس میگه هر ماده ای که در آب حل شود و +H تولید یا آزاد کند اسید است اما ترکیباتی وجود دارند که در ساختار خودشون هیدروژن ندارند اما به هنگام حل شدن در آب +H تولید میکنند.مانند:اکسید های نافلزی.

هر ماده ای هم که در آب حل بشه و -OH تولید یا آزاد کنه از نظر آرنیوس باز هست حالا ترکیباتی وجود دارند که در ساختار خودشون یون -OH ندارند اما به هنگام حل شدن در اب این یون را تولید میکنن.مانند:فلز های قلیایی و قلیایی خاکی,اکسید های فلز های قلیایی و قلیایی خاکی,آمونیاک و آمین ها. 

-نظریه اسید و باز لوری برونستد

مدل آرنیوس ویژگی های تعداد زیادی از اسید ها و بازه ای معمول را در نظر میگیرد ولی محدودیت های زیادی هم دارد. به عنوان مثال این مدل محدود به محلول های آبی است و یا ترکیب هایی مانند (NH3) را به عنوان باز نمی شناسد زیرا این ترکیب ها گروه (-OH) ندارد.(آرنیوس بدن آب شنا نمی کند!)

طبق نظر لوری برونستد اسید ماده ای است که بتواند یک یون هیدروژن یا پروتون به ماده دیگر بدهد. در حالی که باز ماده ای است یون هیدروزن یا پروتون را از ماده ای دیگر بپذیرد.بنا براین اسید لوری برونستد دهنده ی پروتون و باز لوری برونستد پذیرنده ی پروتون است.

بر اساس این مدل هر واکنشی که شامل انتقال پروتون +H از یک ماده به ماده ی دیگر باشد,یک واکنش اسید و باز است و تفاوتی ندارد که این واکنش در چه فازی انجام می شود.(مدل لوری برونستد بر خلاف مدل آرنیوس در هر فازی قابل استفاده است.)

نکته:وقتی یک واکنش را با مدل لوری برونستد توجیه می کنیم همیشه کنار هر اسید یک باز وجود دارد.به عبارت دیگر اسید لوری برونستد هنگامی به عنوان دهنده یک پروتون عمل می کند که یک باز لوری برونستد برای پذیرفتن پروتون در محیط حظور داشته باشد(در مدل لوری برونستد زندگی برای یک اسید بدون حظور یک باز هیچ معنایی ندارد.) اما در مدل آرنیوس فقط اسید یا فقط باز را به صورت تنها یا مجرد داریم به طور مثال بر مبنای مدل ارنیوس در واکنش هیدروژن کلرید با آب, هیدروژن کلرید اسید است بس! و آرنیوس توجهی به باز بودن آب ندارد.

اسید وباز مزدوج:

اسید مزدوج:هر گاه باز برونستد +H بپذیرد آنچه از آن پدید می آید اسید مزدوج گفته می شود.

باز مزدوج:هر گاه اسید برونستد +H از دست بدهد آنچه بر جای باقی می ماند باز مزدوج گفته می شود.

تفاوت اسید وباز مزدوج تنها در یک پروتون قابل انتقال است.پس اگر در تستی از شما پرسیدند که اسید مزدوج فلان ماده کدام است کافی است فقط یک +H به آن اضافه کنید و اگر باز مزدوج ماده ای را خواستند از آن ماده یک +H کم کنید.

واکنش خود یونش آب:واکنشی که در آن دو ملکول آب بر یکدیگر اثر گذاشته و با انتقال پروتون از یک ملکول به ملکول آب دیگر یون هیدرونیوم و یون هیدروکسید تولید کنند.

همواره در آب خالص مقدار ناچیز یون های +H3O و - وجود -OH وجود داردکه باعث رسانایی اندک آب خالص می شود این یون ها از یونش جزیی ملکول های آب حاصل می شود.

2H2O⇔H3O+(aq)+OH-(aq)                                                                                 

به این واکنش خود یونش آب میگویند.

خوب دوستان این رو بزارید به عنوان قسمت اول،منتظر قسمت های بعد باشید...